Belgische verpleegkundigen voeren geregeld euthanasie uit in plaats van artsen

Hoewel de Belgische wet voorschrijft dat levensbeeindigende middelen moeten toegediend worden door een arts, blijkt dit in de praktijk vaak door verpleegkundigen te gebeuren. Zeker wanneer het toedienen van deze middelen gebeurt zonder expliciet verzoek van de patient, begeven de verpleegkundigen zich hiermee buiten de wet. Een en ander blijkt uit een recente studie van de onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde van de Vrije Universiteit Brussel die vandaag verschijnt in het toonaangevend tijdschrift Canadian Medical Association Journal.
De euthanasiewetgeving in Belgie laat artsen toe euthanasie toe te passen wanneer strikte voorwaarden nageleefd worden. Maar in de praktijk dienen verpleegkundigen vaak de levensbeeindigende middelen toe. Dat blijkt uit een recente studie van Els Inghelbrecht van de Vrije Universiteit Brussel. Ze ondervroeg in totaal 1265 verpleegkundigen over hun ervaringen met mogelijk levensverkortende levenseindebeslissingen. 128 verpleegkundigen gaven aan dat hun laatste patient bij wie een beslissing rond het levenseinde genomen werd euthanasie kreeg, en nog eens 120 verpleegkundigen gaven aan dat hun laatste patient die levensbeeindigende middelen toegediend kreeg hier zelf niet expliciet om had gevraagd. Dat is eigenlijk onwettig, omdat euthanasie enkel mag verleend worden op expliciet verzoek van de patient zelf. Maar in de praktijk gebeurt het soms dat de zorgverleners samen met de familie hierover beslissen wanneer de patient in coma ligt of door zijn fysieke of geestelijke toestand niet meer in staat is om zelf een beslissing te nemen.

In deze gevallen, waarbij levensbeeindigende middelen werden toegediend zonder uitdrukkelijk verzoek van de patient zelf, hielp 48% van de verpleegkundigen de middelen te prepareren. 56% was aanwezig bij het toedienen, en 45% diende de middelen zelf toe, meestal zelfs zonder de aanwezigheid van de arts (in 82% van de gevallen), maar wel onder diens bevel (97,7%; in 1 geval was dit niet zo).
Wanneer het wel om euthanasie ging – dus op expliciet verzoek van de patient zelf – dienden 12% van de verpleegkundigen de middelen zelf toe, en dat altijd in opdracht van de arts.

Het onderzoek legt een belangrijk knelpunt bloot, want wanneer er niet aan de wettelijke criteria wordt voldaan, lopen zowel de artsen als de verpleegkundigen risico op gerechtelijke vervolging. De positie van de verpleegkundigen is extra precair, omdat ze tussen twee vuren staan met enerzijds de bevelen van de arts en anderzijds de wettelijke beperkingen.

Referentie:
Inghelbrecht E, Bilsen J, Mortier F, Deliens L. The role of nurses in physician-assisted deaths in Belgium. CMAJ- online te vinden vanaf 18u op http://www.cmaj.ca/current.dt
toegevoegd : 18/05/2010
Bron : VUB

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.