Nobelprijs Geneeskunde voor chromosomenonderzoek bij kanker
ArrayIn Zweden is vandaag de Nobelprijs voor Geneeskunde toegekend aan de Amerikanen Elizabeth Blackburn, Carol W. Greider en Jack W. Szostak. Het drietal ontdekte hoe chromosomen gekopieerd en beschermd kunnen worden door stukjes DNA en enzymen (telomeren en telemorase). Daardoor kunnen de cellen in het lichaam zich blijven delen zonder te verouderen en af te sterven. Hun ontdekking is belangrijk voor het bestrijden van kanker en onderzoek naar stamcellen. Elizabeth Blackburn, Carol Greider en Jack Szostak hebben ontdekt hoe cellen verouderen. Bovendien hebben ze beschreven met welke werktuigen de cellen deze veroudering sturen. Alle drie hebben ze zich gebogen over de werking van telomeren, de dna-structuur aan het einde van een chromosoom, die bepaalt dat bij celdeling identieke cellen ontstaan.
In 2007 werd dit drietal ook al eens genoemd als potentiele winnaars.
Hun baanbrekende werk betrof de ontdekking van het enzym telomerase. Dit enzym bleek een grote rol te spelen bij de groei van kankercellen en mogelijk ook bij ouderdomskwalen.
Tijdens het verouderingsproces worden deze ‘beschermende kappen’ van het erfgoed korter en korter. De hoogste onderscheiding voor Geneeskunde is dit jaar met omgerekend bijna een miljoen euro (10 miljoen Zweedse kroon).Vorig jaar ging deze Nobelprijs naar de Duitse kankerspecialist Harald zur Hausen en de Franse aidsonderzoekers Françoise Barré-Sinoussi en Luc Montagnier. Zur Hausen ontdekte papilloomvirussen (wratachtige gezwellen), die baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken. Dat heeft intussen tot een vaccin tegen deze tumor geleid. De beide Franse wetenschappers werden voor de ontdekking van de aidsverwekker hiv onderscheiden.
This year’s Nobel Prize in Physiology or Medicine is awarded to three scientists who have solved a major problem in biology: how the chromosomes can be copied in a complete way during cell divisions and how they are protected against degradation. The Nobel Laureates have shown that the solution is to be found in the ends of the chromosomes the telomeres — and in an enzyme that forms them — telomerase.
The long, threadlike DNA molecules that carry our genes are packed into chromosomes, the telomeres being the caps on their ends. Elizabeth Blackburn and Jack Szostak discovered that a unique DNA sequence in the telomeres protects the chromosomes from degradation. Carol Greider and Blackburn identified telomerase, the enzyme that makes telomere DNA. These discoveries explained how the ends of the chromosomes are protected by the telomeres and that they are built by telomerase.
___
If the telomeres are shortened, cells age. Conversely, if telomerase activity is high, telomere length is maintained, and cellular senescence is delayed. This is the case in cancer cells, which can be considered to have eternal life. Certain inherited diseases, in contrast, are characterized by a defective telomerase, resulting in damaged cells. The award of the Nobel Prize recognizes the discovery of a fundamental mechanism in the cell, a discovery that has stimulated the development of new therapeutic strategies.
In conclusion, the discoveries by Blackburn, Greider and Szostak have added a new dimension to our understanding of the cell, shed light on disease mechanisms, and stimulated the development of potential new therapies.