Psychologische veiligheid op werk leidt tot betere prestaties

Of het nu gaat om grensoverschrijdend gedrag of niet jezelf kunnen zijn: de term ‘psychologische veiligheid’ op de werkvloer is actueler dan ooit. Maar wat betekent dit eigenlijk? En wat zijn de gevolgen van een lage en hoge psychologische veiligheid binnen organisaties? Organisatiewetenschapper Elmira Nijhuis (Vrije Universiteit Amsterdam) onderzoekt dit binnen bestuurlijke en managementteams. Uit haar onderzoek blijkt dat een hoge psychologische veiligheid leidt tot betere teamprestaties, meer plezier én betrokkenheid bij het werk.

Volgens Nijhuis is het begrip psychologische veiligheid tweezijdig: “Aan de ene kant moet je de vrijheid voelen om je mening te uiten in de groep. Deze veiligheid komt tot stand in de interactie tussen mensen. Als je je niet vrij voelt om je eigen identiteit te tonen, bang bent om fouten te maken en deze toe te geven, dan spreken we van interpersoonlijke angst.”

De andere kant van de medaille is het willen bijdragen aan het belang van het team. Om samen een psychologisch veilige omgeving te creëren moet je de wil hebben om je in te zetten voor een gemeenschappelijk belang, concludeert Nijhuis op basis van haar onderzoek.

Overspannen en somber

Psychologische onveiligheid leidt tot stagnatie van de ontwikkeling en prestaties, terwijl een hoge psychologische veiligheid juist zorgt voor betere teamprestaties. Ook is de persoonlijke schade die een gebrek aan psychologische veiligheid met zich meebrengt rampzalig: overspannenheid, gebrek aan zingeving, somberheid en zelfs depressies zijn slechts een greep uit de consequenties van wat psychologische onveiligheid teweeg kan brengen.

Het omgekeerde is daarentegen ook het geval: een hoge psychologische veiligheid leidt tot meer werkplezier, meer betrokkenheid en meer zingeving.

Bestuurlijke en managementteams: de succesfactoren

Het onderzoek, gericht op bestuurlijke en managementteams, richt zich ook op hoe je binnen deze teams een psychologisch veilige werkomgeving in de praktijk brengt. Een van de uitkomsten is dat tijd en aandacht aan elkaar besteden helpt. Leer elkaar kennen, niet alleen zakelijk, maar de hele persoon. Weet wat de ander drijft, waar de gevoeligheden liggen en wat de thuissituatie is. Investeer dus in elkaar.

Ook de lijn openhouden is essentieel. “Maak bespreekbaar wat er goed en fout gaat tijdens de samenwerking, en zorg ervoor dat ieders mening en perspectief gehoord wordt. Creëer een omgeving waarin je regelmatig elkaars inbreng te horen krijgt. Neem ieders mening serieus en laat blijken dat je hun inbreng waardeert. Heb je iets gedaan met de mening van je teamlid of juist niet? Koppel dit dan in beide gevallen terug. Het is belangrijk om terug te geven waarom je wel of niet actie hebt ondernomen.”

Belang psychologische veiligheid binnen bestuurlijke en managementteams

Investeren in een werkklimaat waarin teamleden openhartig zijn, fouten durven toe te geven en ruimte voelen om van elkaar te leren, is essentieel voor een goed functionerende organisatie. Nijhuis: “Het onderzoek toont aan dat bestuurlijke- en managementteams die een hoge psychologische veiligheidspraktijk ervaren, eenheid uitstralen naar de organisatie, met één mond spreken, rust brengen en lastige zaken constructief bespreekbaar kunnen maken.

Teams die dit niet hebben, stralen verdeeldheid en een gebrek aan loyaliteit uit. Dit kan leiden tot het betwisten van genomen besluiten, roddelen of enkel sturen op belang van de eigen afdeling, wat vervolgens uitmondt in verwarring, onrust en uiteindelijke stagnatie van de hele organisatie. De relatie tussen psychologische veiligheid in het bestuurlijke of managementteam en de prestaties van de hele organisatie wordt vaak onderschat.”

Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat organisaties bij het aannemen van nieuwe bestuurders en managers kunnen letten op persoonskenmerken die de psychologische veiligheid bevorderen. “Deze eigenschappen zijn: betrouwbaarheid, integriteit, inlevingsvermogen, vriendelijkheid en emotionele stabiliteit.”

Elmira Nijhuis promoveert donderdag 12 januari 2023 op dit onderwerp. 

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.