
Bionisch oog Belgische primeur voor dienst Oogheelkunde
ArrayBegin 2018 kreeg een patiënte met een erfelijke oogziekte in het UZ Gent een implantaat op het netvlies. Een opmerkelijke Belgische primeur, die de dienst Oogheelkunde dankt aan zijn topexpertise in netvlieschirurgie, visuele revalidatie en erfelijke oogziekten.
De patiënte lijdt aan retinitis pigmentosa, een erfelijke aandoening die voorkomt bij 1 op de 3000 Belgen, en was al enkele jaren blind. Dr. Fanny Nerinckx (dienst Oogheelkunde), die de netvliesprothese implanteerde: ‘Bij retinitis pigmentosa worden de fotoreceptoren – de lichtgevoelige cellen in het netvlies – aangetast en sterven ze geleidelijk af. Het gezichtsvermogen gaat achteruit, met symptomen zoals nachtblindheid en kokerzicht, tot de patiënt uiteindelijk volledig blind wordt.’
Patronen interpreteren
Voor vergevorderde retinitis pigmentosa bestond geen behandeling, tot het Amerikaanse bedrijf Second Sight een ‘bionisch oog’ of netvliesprothese ontwikkelde. De huidige versie daarvan heet Argus II. Het systeem – dat een bril, een zakcomputer en een implantaat omvat – vervangt de functie van de beschadigde foto-receptoren, maar herstelt het normale zicht niet. De camera levert een beperkt gezichtsveld (20 graden) en de patiënten blijven aangewezen op hulpmiddelen zoals een stok of een blindengeleidehond. Dankzij Argus II kunnen ze na jaren blindheid wel weer licht lokaliseren, patronen en vormen waarnemen en bijvoorbeeld een silhouet zien, een witte beker op een donkere tafel grijpen of grote witte letters op een zwarte achtergrond lezen. Het systeem verhoogt duidelijk de levenskwaliteit en de zelfstandigheid van de patiënt. Bovendien heeft langetermijnonderzoek aangetoond dat het materiaal veilig is: tot nog toe moest geen enkele prothese weer worden verwijderd omdat het implantaat was aangetast. Dat is wel het geval voor andere systemen.
De Belgische primeur past in een wetenschappelijke studie en werd gefinancierd door Second Sight. Het UZ Gent, de UGent en het bedrijf zullen de resultaten evalueren en bekijken hoe ook andere patiënten met erfelijke en achteruitgaande netvlies-aandoeningen toegang kunnen krijgen tot Argus II. Met het Riziv lopen momenteel gesprekken over een eventuele terugbetaling.

De ingreep – een complex staaltje microchirurgie – werd uitgevoerd door vitreoretinaal chirirug dr. Fanny Nerinckx.
Bron: Dienst Oogheelkunde UZ Gent