Begeleiders bij dementie dragen bij aan kwaliteit van leven en zijn kostenbesparend
ArrayLangdurige begeleiding van thuiswonende personen met dementie levert grote maatschappelijk besparingen op: 11.000 tot 16.000 euro per patiënt per jaar. Eén begeleider van 50 cliënten kan de maatschappij jaarlijks 550.000 tot 800.000 euro besparen. Dit komt deels door dat er minder zorgtijd voor mantelzorger nodig is. Dit blijkt uit een studie van huisarts- en ouderengeneeskunde VUmc die zojuist is gepubliceerd in Plos One.
In de afgelopen 15 jaar zijn er in heel Nederland initiatieven ontstaan om thuiswonende personen met dementie en hun mantelzorger beter te begeleiden. Dat gebeurt meestal door een verpleegkundige met aanvullende scholing op het gebied van dementiezorg. Het effect van deze begeleiding is nooit eerder onderzocht. De COMPAS-studie (Collaborative dementia care for patients and caregivers study) van VUmc keek naar de effecten van langdurige begeleiding en onderscheidde daarbij twee organisatievormen die in Nederland het meest voor komen. In het zg netwerkmodel delen samenwerkende (thuiszorg)organisaties een wachtlijst, delen expertise en kunnen casemanagers advies vragen aan externe experts zoals een geriater. In sommige regio’s zijn ook gespecialiseerde organisatie actief waarbij casemanagers binnen één gespecialiseerde organisatie nauw samenwerken met een expertteam.
Resultaten
Vergeleken met de controlegroep bleken de gemiddelde kosten van zorg lager indien personen werden begeleid vanuit zowel het netwerk (-22%) als een gespecialiseerde organisatie (-33%). De kwaliteit van leven van personen met dementie en hun naasten bleef stabieler bij begeleiding vanuit een gespecialiseerde organisatie vergeleken met een netwerk organisatie.
Conclusie
Personen met dementie en hun mantelzorgers zijn dus het beste af met een begeleider die werkt binnen een gespecialiseerde organisatie. Ze houden dan een stabielere kwaliteit van leven. In het netwerkmodel schommelt die kwaliteit veel meer. In beide vormen van begeleiding zijn er grote maatschappelijk besparingen te behalen: 11.000 tot 16.000 per patiënt per jaar. Eén begeleider van 50 cliënten kan de maatschappij jaarlijks 550.000 tot 800.000 euro besparen.
Minder blije boodschap
Onderzoeker Hein van Hout: “Ondanks deze positieve boodschap staat een goede kwaliteit van casemanagement onder druk sinds de grote zorgtransitie waarbij casemanagement als rol onder is gebracht bij de wijkverpleging. Maw een wijkverpleegkundige wordt geacht casemanagement erbij te doen. Dat is best veel gevraagd zonder speciale deskundigheid. Een deel van de bestaande casemanagers staat op straat omdat ze geen verpleegkundige achtergrond hebben.” Op verschillende plaatsen in het land waaronder Amsterdam zijn de langlopende ketens waar binnen meldpunten, coördinatie van wachtlijsten en kennisuitwisseling tussen casemanagers werd geregeld gestopt ivm financieringsproblemen. Van Hout “Wijkverpleegkundige organisaties in de stad werken niet meer samen op dit onderwerpen ieder geeft er zijn eigen invulling aan. Het is daardoor momenteel volstrekt onoverzichtelijk en onduidelijk waarheen je iemand moet verwijzen voor kundig casemanagement. Ook de meest effectieve vorm een zg geïntegreerde organisatie vorm waarbij casemanagers zijn ingebed in multidisciplinaire teams is grotendeels verdwenen. Alzheimer Nederland heeft de noodklok geluid maar heeft tot nu toe geen weerklank gekregen.”
Bron: VUmc