Catharina Ziekenhuis dringt aantal medicatiefouten fors terug
ArrayPatie?ntveiligheid staat in ziekenhuizen hoog op de agenda, maar toch worden er nog veel medicatiefouten gemaakt. Dat concludeerde ziekenhuisapotheker Anne?Marie Scheepers tijdens haar promotieonderzoek. Met behulp van een intelligent softwaresysteem wist Scheepers het aantal fouten in het Catharina Ziekenhuis drastisch terug te dringen. Daardoor loopt het Eindhovense ziekenhuis nu voorop als het gaat om medicatiebewaking.
De Eindhovense Scheepers, die 28 oktober promoveert aan de TU/e (Technische Universiteit Eindhoven), toonde onder andere aan dat slechts 30 procent van de patie?nten adequate maagbescherming kreeg en dat het toedienen van zware pijnstillers in meer dan de helft van de gevallen tot verstopping (obstipatie) leidde. Scheepers: “Het was niet mijn doel om aan te tonen dat er veel fout ging, maar eerlijk gezegd schrok ik wel van de cijfers.”
Gelukkig wierp Scheepers’ onderzoek vruchten af. In het Catharina Ziekenhuis krijgt inmiddels 98 procent van de patie?nten adequate maagbescherming en heeft nog maar 12 procent van de gebruikers van zware pijnstillers last van verstopping. Bij een meting van de resultaten van gedurende 33 maanden bleek dat er in het Catharina ziekenhuis nu per jaar gemiddeld 960 extra medicatieaanpassingen plaatsvinden die beter zijn voor de patie?nt.
Mooie successen dus, die behaald zijn dankzij een intelligent softwaresysteem dat per patie?nt kijkt welke medicatie het meest geschikt is. Waar traditionele medicatiebewaking controleert of medicijn X en medicijn Y wel of niet goed samengaan, kijkt dit systeem naar het medicijn e?n de totale patie?nt, inclusief eventuele andere patie?ntkenmerken zoals aandoeningen, laboratoriumwaarden en andere medicijnen.
Gaston
De basis lag er al, en dat was Gaston. Gaston is beslissingsondersteunende software die het Catharina Ziekenhuis samen met de TU/e ontwikkelde. Dit softwareprogramma navigeert als een soort TomTom door de enorme hoeveelheid gegevens om te zorgen dat richtlijnen en protocollen worden nageleefd. Het systeem geeft gevraagd en ongevraagd advies en waarschuwingen als van protocollen of richtlijnen wordt afgeweken. In 2011 werd het Catharina Ziekenhuis hiervoor al genomineerd voor de ZorgVeiligPrijs van de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
Maar om optimaal te kunnen werken moest Gaston wel gevoed worden met de juiste data en informatie, zo kan de software alle patie?ntengegevens aan elkaar koppelen en tot een goed medicatieadvies komen. En daar heeft Scheepers zich mee beziggehouden. Want wat je invoert en hoe je dat doet heeft grote gevolgen voor het eindresultaat. Uiteindelijk kwam Scheepers tot een gevalideerd systeem dat alle parameters herkent en dus per patie?nt een advies op maat kan geven.
Presentatie
Een hele klus, maar daarmee was ze er nog niet. Want het volgende deel van haar onderzoek spitste zich toe op de vraag: hoe presenteer je een dergelijke therapiemelding aan de arts? Scheepers richtte zich op drie opties. 1. De ziekenhuisapotheker loopt elke dag op een vast tijdstip binnen bij de arts. 2. De apotheker belt de arts (wat de standaardmethode is). 3. De arts ontvangt een pop?up op zijn computerscherm met het advies om de behandeling aan te passen.
Bellen niet succesvol
Een belangrijke conclusie van Scheepers is dat een telefoontje naar de arts weinig succesvol is. Artsen volgen het advies van het systeem dubbel zo vaak op als de apotheker elke middag even langskomt of als er een pop?up op het computerscherm verschijnt.
Scheepers voorkeur gaat vervolgens uit naar het fysiek op bezoek gaan bij de arts. “In de praktijk blijkt dan dat de apotheker en arts ook over andere zaken in gesprek gaan”, legt Scheepers uit. “Dat vergroot het wederzijdse begrip en versterkt de positie van de apotheker binnen het ziekenhuis.”
Verschillende ziekenhuis hebben al interesse getoond in de methode die in het Catharina Ziekenhuis inmiddels operatief is. Zelf werkt Scheepers sinds kort in het Academisch Ziekenhuis Maastricht om dit systeem daar in te voeren.
Bron: Catharina Ziekenhuis
