FNV: Leidinggevenden in helft gevallen zélf verantwoordelijk voor grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer
ArrayDe werkvloer is niet veilig in Nederland. Dat is de schokkende conclusie van een verkennend onderzoek van de FNV naar grensoverschrijdend gedrag1 op de werkvloer onder 2000 werkenden. Bovendien blijkt in de helft van de gevallen de leidinggevende zelf de veroorzaker. Dat maakt het lastig voor werknemers om dit aan te kaarten. De gevolgen zijn soms desastreus: zo denkt 2% van de ondervraagden door het grensoverschrijdend gedrag zelfs na over zelfdoding2 en voelt 83% van de mensen die het overkomt zich niet gesteund door hun organisatie. Ruim een derde wil van werkgever veranderen door de omgangsvormen, een kwart zelfs de sector waarin ze werken verlaten.
Kitty Jong, vicevoorzitter van FNV: “Dit zijn zeer verontrustende cijfers. We hebben het in Nederland vaak over een cultuuromslag. Maar zolang het probleem voor een groot deel wordt veroorzaakt door de mensen die juist op een veilige werkomgeving zouden moeten toezien, is focus op de cultuur onder leidinggevenden hoogste prioriteit. Er moeten echt heel veel zaken veranderen op de werkvloer.” Romy werd lastiggevallen door haar leidinggevende in het horecabedrijf waar ze werkte: “Toen ik eerder wegging van een bedrijfsevenement omdat dat heel onprettig voelde escaleerde dat en schreeuwde hij ‘dus je wilt dat onze relatie alleen maar professioneel is?’ Ondanks beloften greep personeelszaken niet in. Ik voelde met totaal niet serieus genomen en ben uiteindelijk van de ene op de andere dag zelf opgestapt.”
Cijfers
Bij grensoverschrijdend gedrag brengt iemand een ander schade toe op fysiek, mentaal of emotioneel vlak. Denk daarbij aan pesten, (seksuele) intimidatie, discriminatie of zelfs soms lichamelijke agressie. Uit de enquête van FNV blijkt dat bijna 60% van de ondervraagden het afgelopen jaar te maken heeft gehad met één of meer van dit soort vormen van grensoverschrijdend gedrag. Ook overkomt het vrouwen veel vaker dan mannen, en mensen met een onzeker contract vaker dan mensen met een vast contract.
Gedragscode nodig
Al tientallen jaren worden werknemers blootgesteld aan dit probleem.Volgens Jong is het tijd dat iedere organisatie verplicht wordt een gedragscode te maken. Daarnaast moet het echt in de kamers van het management worden aangepakt vindt ze: “Risico’s voor grensoverschrijdend gedrag moeten bij de bron worden aangepakt. Een giftige werksfeer moet net zo serieus aangepakt worden als werken met giftige stoffen. Leidinggevenden moeten het goede voorbeeld geven, er moet voorlichting komen, werknemers die overschrijdingen zien of meemaken moeten serieus worden genomen en beschermd worden en daders moeten aangepakt durven worden. Zeker als die daders de leidinggevenden zijn. In de meeste gevallen raakt het slachtoffer de baan kwijt, maar we kunnen juist dit soort leidinggevenden missen als kiespijn.”
Topje van de ijsberg
“Het vermoeden dat wat we lezen in de media het topje van de ijsberg is, wordt in dit onderzoek bevestigd, vervolgt Jong. ‘Te veel werkenden hebben te maken met pesten, seksuele intimidatie of andere vormen van grensoverschrijdend gedrag.
 | Dossier Grensoverschrijdend Gedragwww.fnv.nl/… |
Rapport in het kort:
De werkvloer is niet sociaal veilig, dat moet stoppen
Pesten, seksuele intimidatie, discriminatie, intimidatie en agressie komen helaas veel te veel voor op de werkvloer. En het erge is: de helft wordt veroorzaakt door de leidinggevende, juist degene die je een veilige werkomgeving hoort te bieden en het goede voorbeeld hoort te geven. 83% van de mensen die het overkomt voelt zich niet ondersteund door de organisatie.
Wat is er aan de hand?
- 31% zegt zich niet sociaal veilig te voelen
- 42% durft niets te zeggen van ongewenst gedrag
- 38% voelt zich niet respectvol behandeld
Dat geldt vooral voor vrouwen en mensen met een onzeker contract
Het beleid is niet op orde
- 57% geeft aan dat er geen voorlichting wordt gegeven over sociale veiligheid, dat is wel verplicht
- 45% is ontevreden over het beleid rond sociale veiligheid
- 47% vindt dat er niet goed wordt opgetreden tegen ongewenst gedrag
Waar leidt het toe?
- 36% overweegt te veranderen van werkgever door de omgangsvormen
- 26% overweegt te veranderen van sector door de omgangsvormen
Welke effecten heeft het op de mensen die het overkomt?
- 36% ervaart stress
- 25% gaat minder goed functioneren
- 14% meldt zich ziek
- 2% denkt over zelfdoding
- Wat moet er gebeuren?
- Risico’s van sociale onveiligheid in beeld gebracht en aangepakt
- In iedere organisatie is duidelijk wat wel en niet mag en wat de consequenties zijn
- Iedere organisatie heeft een of meer onafhankelijke en deskundige vertrouwenspersonen
- Leidinggevenden geven het goede voorbeeld en treden op tegen grensoverschrijdend gedrag
- Mensen die sociale onveiligheid meemaken serieus nemen en beschermen
- Optreden tegen leidinggevenden die niet het goede voorbeeld geven en niet aanpakken
| 1Het volledige rapport: https://www.fnv.nl/werk-inkomen/veilig-gezond-werken/onderzoek-grensoverschrijdend-gedrag2Als FNV nemen we de signalen van mensen die denken aan zelfdoding meer dan serieus. We verwijzen dan ook door naar de zelfdoding-preventielijn. Daar kunnen mensen 24 uur per dag anoniem in meerdere talen een gesprek voeren met kundige mensen. Ze kunnen gratis bellen naar 0800-113. |
Bron: FNV
