Zorg thuis voor ouderen groeit, en blijft groeien
ArrayDe uitgaven aan de totale Nederlandse zorg is in 2022 volgens recente cijfers vrijwel stabiel gebleven. Dit lijkt goed nieuws, maar omdat voor de coronapandemie niet langer kosten werden gemaakt, zijn vrijwel alle zorgsectoren wel degelijk gegroeid. Vooral de kosten aan intensieve zorg voor ouderen thuis zijn sterk toegenomen. Als gevolg van de vergrijzing is deze toename is nog maar een aanzetje van de versnelling in de groei die de komende jaren zal plaatsvinden.
Uit de juli-publicatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de totale kosten voor Zorg en Welzijn in 2022 met slechts 1,2 procent zijn gestegen naar 126,2 miljard euro, waarbinnen de zorg bijna stabiel bleef op 107 miljard euro. De cijfers zijn echter vertekend, want in 2022 was er namelijk zo’n 4,3 miljard euro minder nodig voor de bestrijding van Covid dan in 2021. Deze 4,3 miljard euro is vervolgens voor de helft uitgegeven aan intensieve zorg voor ouderen. De andere helft was nodig voor extra huisartsenzorg, meer en duurdere geneesmiddelen, meer zorg voor gehandicapten en meer ziekenhuiszorg.
De toename in intensieve ouderenzorg is opvallend omdat er in verzorgingstehuizen geen extra plaatsen bij zijn gekomen. Binnen de muren van een zorginstelling worden nu ongeveer 130.000 ouderen verpleegd, de zogeheten intramurale plaatsen. Dit aantal is al een aantal jaren stabiel en zal de komende jaren nauwelijks groeien. Dit betekent dat de extra kosten voor intensieve ouderenzorg name naar de zorg thuis is gegaan. In 2022 kwamen er 3.400 intensief verzorgden in de thuisomgeving bij, tot 20.600 in totaal. Uit de kwartaalcijfers van het Zorginstituut blijkt dat er in het eerste kwartaal van 2023 nog eens 1.400 senioren zijn bijgekomen die thuis intensieve zorg ontvangen.
Deze trend naar meer intensieve zorg in een thuisomgeving zet naar verwachting stevig door. De vraag naar deze zorg is immers het grootst na het 80e levensjaar, en het aantal 80-plussers zal de komende jaren nog sterk toenemen. CBS-prognoses laten zien dat de stijging in aantallen in 2023 eigenlijk pas begint en tot 2026 iets versnelt om na 2026 – als de babyboomgeneratie de 80 passeert – echt vaart te krijgen. In 2026 is het aantal 80-plussers namelijk met 11 procent toegenomen naar 985.000 en in 2030 ligt dit aantal op 1.229.000, maar liefst 38 procent hoger dan op dit moment.
Figuur 1
Bron : RIVM & ABN Amro