Verschuiven van zorg noodzakelijk om zorgstelsel betaalbaar te houden
ArrayOnderzoek naar de bereidheid van Europese consumenten om zorginterventies te ondergaan in winkelruimtes
Het Nederlandse zorgstelsel staat steeds meer onder druk, onder andere door een tekort aan zorgpersoneel en een vergrijzende bevolking. De Nederlandse consument geeft over het algemeen aan tevreden te zijn over het huidige zorgstelsel. Toch is het essentieel dat er stappen worden gezet om de toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg ook in de toekomst te kunnen waarborgen, zoals dit ook in het het Integraal Zorgakkoord (IZA) is opgenomen . Deloitte deed onderzoek naar de rol die retail hierin kan spelen. In dit onderzoek zijn 16.000 consumenten uit 15 Europese landen gevraagd naar hun bereidheid om zorginterventies plaats te laten vinden in winkels.
Uit het onderzoek blijkt dat het gedeeltelijk verplaatsen van zorginterventies naar onder meer het retaildomein, een mogelijke uitkomst biedt voor het verlichten van de druk op ons zorgstelsel. Patiënten verwachten in toenemende mate flexibiliteit en personalisatie van geleverde gezondheids(zorg)diensten. Ook geeft het aanbieden van minder complexe interventies in een retailomgeving ziekenhuizen meer ruimte om zich te richten op complexe interventies.
Zorginterventies die door Europese consumenten als ‘comfortabel’ of ‘zeer comfortabel’ worden ervaren zijn onder meer cholesterolmetingen (44 procent), diëtetiek en voedingsadviezen (41 procent), generieke bloedonderzoeken en –analyses (38 procent) en slaapadvies (35 procent).
“Het aanbieden van simpele interventies door retailers zal op de lange termijn zeker de druk op de zorg verlichten’, zegt Maurice Fransen, Healthcare lead bij Deloitte. “Zorginstellingen moeten zich ondertussen wel voorbereiden om het inkomensverlies op korte termijn op te kunnen vangen. Ons onderzoek maakt duidelijk dat Europese consumenten openstaan voor verandering, als aan hun behoefte aan comfort wordt voldaan. Dit zou wat mij betreft een prioriteit moeten zijn voor zowel retail- als zorgpartners, om zo de zorg in Europa betaalbaar te houden.”
De rol van retail
Naast het verlichten van de druk op de zorg, biedt de verschuiving van zorginterventies ook potentieel voor retailers. Zo is Europa momenteel de snelst groeiende markt voor in-store gezondheidsklinieken. Ook blijkt dat Europese consumenten veel waarde hechten aan het gemakkelijk maken van afspraken en snelle testresultaten.
Retailers zijn bovendien van nature al consumentgericht en zouden het leven van consumenten gemakkelijker kunnen maken door hen te bedienen in een ‘one-stop-shop’. Klanten doen dan hun boodschappen en laten bijvoorbeeld ook hun bloeddruk meten of ze halen een recept op. Winkels zijn overal, wat betekent dat de meeste Europese consumenten maar een korte afstand hoeven te reizen om er een te vinden.
Eenvoudige ingrepen in de juiste setting
Respondenten staan open voor ongecompliceerde tests en procedures met een laag risico. Denk hierbij aan cholesterolmetingen (44 procent) of voeding- en slaapadvies (41 procent). Ongeacht de interventies die onderdeel worden van een retailmodel, stellen consumenten wel bepaalde voorwaarden aan de winkelomgeving. 89 procent van de respondenten noemt hygiëne belangrijk of zeer belangrijk; 84 procent zegt dat ze zorgprofessionals nodig hebben die aardig, geduldig en begripvol zijn, en 80 procent geeft aan dat zorgverleners de hoogste kwalificaties moeten hebben. Kosten worden pas later genoemd.
Kansen voor de retailsector
Consumenten is gevraagd naar de mate van ontevredenheid als het gaat om hun huidige gezondheidszorg. 28 procent van de respondenten is (zeer) ontevreden over hoe snel ze een afspraak kunnen maken. Daarop volgen de kosten van interventies (22 procent) en de tijd tussen een interventie en het moment dat resultaten worden gedeeld (12 procent). Bijna een derde van alle respondenten (29 procent) zegt dat korte wachttijden voor afspraken hen zouden motiveren om een winkel te bezoeken voor een kleine medische interventie. Consumenten die de meeste bereidheid toonden om gezondheidszorg te zoeken in een winkelomgeving, zijn overwegend tussen de 18 en 44 jaar oud, met hoge inkomens en geen chronische ziekte.
“Dit is ook een mooie kans voor retailers, tactisch gezien, om bezoekersaantallen in winkels te vergroten. Op strategisch vlak kunnen ze zo een meer waardevolle en integrale rol spelen als het gaat om de gezondheid van consumenten, zegt Adgild Hop, Market Lead Retail bij Deloitte.
Resultaten tussen landen vergeleken
Respondenten in Italië, Zweden en Polen lijken het meest ontevreden over de meeste aspecten van hun gezondheidszorg. Respondenten uit het Verenigd Koninkrijk en Ierland toonden juist meer bereidheid om gezondheidszorg buiten de kliniek/het ziekenhuis te zoeken dan consumenten in andere Europese landen. Het Verenigd Koninkrijk en Ierland hebben al enige tijd ervaring met het aanbieden van zorg in winkels (zoals Boots en ASDA). Maar ook in Nederland zien we al een verschuiving. Zo werden de coronavaccinaties al op diverse locaties buiten het zorgdomein gezet en kun je vandaag de dag je cholesterolniveau laten meten in diverse drogisterijen.
Hoe respondenten het vooruitzicht van betalen voor gezondheidsinterventies beschouwen, lijkt verband te houden met hun perceptie van hoe goed hun huidige gezondheidszorg is. Vooral in Spanje, Frankrijk, België en Nederland zijn consumenten minder bereid om extra te betalen voor gezondheidszorg in een winkelomgeving. Extra betalen voor zorg is echter niet uitgesloten voor Europese respondenten; drie op de vier zegt premiepakketten toegevoegd te hebben aan hun basisverzekering, dit geldt voor 73 procent van de Nederlandse respondenten.
Europese landen verschilden in hun mening over welke winkelruimtes het meest geschikt zijn om interventies aan te bieden. De voorkeur gaat hierbij uit naar apotheken, drogisterijen en supermarkten.
Erkenning en samenwerking noodzakelijk
De zorgsector moet de urgentie van haar situatie erkennen. De zorgbehoefte van de consument zal blijven toenemen, het aantal verpleegkundigen neemt af en de kosten nemen toe. Een mogelijke oplossing is er, en Europese consumenten staan open voor verandering, blijkt uit dit onderzoek. Er moet dan wel worden samengewerkt tussen sectoren die eerder niet met elkaar samenwerkten zoals de zorg en de retailsector. Daarnaast is samenwerking met verzekeraars en de overheid van groot belang om het zorgstelsel toegankelijk en betaalbaar te houden.
Onderzoeksverantwoording
De vragenlijst is in maart 2023 door meer dan 16.000 respondenten uit 15 landen over een periode van twee weken ingevuld. Deelnemende landen: België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Italië, Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Spanje, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. N = 1210 voor Nederland Er werden enkele controlevragen gesteld. Respondenten die beide controlevragen fout beantwoordden, werden verwijderd uit de resultaten. Met 800 tot 1.200 respondenten per land is het mogelijk uitspraken te doen met een betrouwbaarheid van meer dan 95% binnen twee groepen (bijvoorbeeld man/vrouw) of met een betrouwbaarheid van meer dan 90% voor vier groepen (bijvoorbeeld leeftijdsgroepen). De berekening geldt ook als er wordt ingezoomd op bijvoorbeeld opleidingsniveau.
Bron: Deloitte
