Landelijke regie op om- en afbouw gesloten jeugdhulp, aantal plaatsingen bijna gehalveerd
ArrayMet het uitvoeringsplan voor de om- en afbouw van de gesloten jeugdhulp zet staatssecretaris Van Ooijen (VWS) in op landelijke regie voor kwetsbare jongeren die bescherming en veiligheid nodig hebben. In 2025 moet de gesloten jeugdhulp volledig kleinschalig werken en de beweging maken naar nul gesloten plaatsingen in 2030. Die beweging is al fors ingezet, dankzij de inzet van bevlogen professionals. Sinds 2017 is het aantal gesloten plaatsingen op jaarbasis al bijna gehalveerd. Ook is het aantal plaatsen in gesloten instellingen de afgelopen jaren fors afgenomen en zijn nieuwe kleinschalige plaatsen gecreëerd.
Heldere routekaart
Staatssecretaris Van Ooijen: “Het Rijk, gemeenten, aanbieders en jongeren zelf zijn het allemaal eens dat we toe moeten naar jeugdhulp die kleinschalig, zoveel mogelijk open en zo thuis mogelijk georganiseerd is. Met als doel menswaardige en liefdevolle zorg voor kwetsbare jongeren. Ik ben blij te zien dat die beweging stevig is ingezet. Dat hebben we vooral te danken aan de enorme inzet van jeugdzorgprofessionals. Mijn complimenten! Samen zetten we nu de volgende stap om deze beweging in de praktijk verder te brengen. Ik heb al vaker gezegd dat de zorg voor de meest kwetsbare kinderen het beste geregeld moet worden en daarvoor meer centraal moet worden georganiseerd. Daarom pakken we op landelijk niveau de regie.”
Perspectief jongeren een volwaardige plek
Er is brede overeenstemming over de om- en afbouw van de gesloten jeugdzorg. Dit uitvoeringsplan is het resultaat van die overeenstemming tussen het Rijk, de VNG, jeugdzorgaanbieders en jongeren zelf. Het perspectief van jongeren is nadrukkelijk betrokken bij de totstandkoming van het plan. In de uitvoering zelf krijgen jongeren een volwaardige plek, onder andere in de vorm van jongerenpanels. Voor de participatie van jongeren wordt o.a. samengewerkt met het Jeugdwelzijnsberaad en ExpEx. Het gaat dan zowel om de jongeren die nu in de gesloten jeugdhulp verblijven als om ervaringsdeskundigen.
Landelijke regie
In het plan staan duidelijke afspraken met gemeenten en aanbieders over wat nodig is voor een goede af- en ombouw van de gesloten jeugdhulp, hoe de verantwoordelijkheden zijn verdeeld en wat de planning is. Zo is afgesproken dat de afbouw van gesloten jeugdhulp en opbouw van alternatieven plaatsvindt op het niveau van de jeugdregio’s. Gemeenten en aanbieders werken samen met professionals en jongeren aan een passend zorgaanbod. Landelijk nemen het ministerie van VWS en de VNG de regie op de voortgang in en de samenhang tussen de regio’s. Ook wordt landelijk ingezet op het versterken van kwaliteit van de zorg, de beschikbaarheid van onderwijs voor deze kinderen en het omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen.
Plaatsen en plaatsingen gesloten jeugdhulp nemen af
Het aantal kinderen in gesloten jeugdhulp blijft de afgelopen jaren afnemen. Sinds 2017 is het jaarlijkse aantal gesloten plaatsingen bijna gehalveerd. Het aantal plaatsen in gesloten instellingen is dan ook fors afgenomen, van 994 plaatsen in 2020 naar 696 in 2022. Tegelijkertijd zijn 50 nieuwe plaatsen gecreëerd in een kleinschalige setting. Het zorgaanbod en de organisatie daarvan moeten goed bij deze beweging aansluiten: de continuïteit van zorg voor kwetsbare kinderen is immers essentieel. De afname van het aantal gesloten plaatsingen en het aantal plaatsen heeft voor zorgaanbieders ook grote financiële gevolgen. Dat vraagt om een gecontroleerde afbouw om te voorkomen dat jongeren tussen wal en schip raken.
Bron: Rijksoverheid
