Te hoge concentraties van verschillende psychofarmaca in Nederlands oppervlaktewater

Wetenschappers van onder andere Universiteit Maastricht (UM) en het RIVM hebben voor het eerst systematisch uitgezocht welke psychofarmaca zoal voorkomen in het oppervlaktewater van Nederland. Met name de concentraties van de middelen oxazepam en carbamazepine blijken dusdanig hoog, dat risico’s voor het waterleven niet zijn uitgesloten. Uit de studie blijkt eveneens dat deze stoffen vooral afkomstig zijn van huishoudens en niet zozeer uit ziekenhuizen. De onderzoekers pleiten dan ook voor meer bewustwording bij artsen en behandelaars die deze middelen voorschrijven.

Oppervlaktewater

Tot nog toe was er niet veel bekend over welke psychofarmaca zoal voorkomen in het Nederlandse oppervlaktewater. Om meer inzicht hierin te krijgen, combineerden de wetenschappers data uit het zogenoemde Waterkwaliteitsportaal met gegevens uit het Genees- en hulpmiddelen Informatie Project van Zorginstituut Nederland. Niet alle gebruikte psychofarmaca worden namelijk door de waterschappen gemeten. Ook is niet van alle middelen bekend wat hun effect is op het watermilieu. Om de belangrijkste bronnen van psychofarmaca in het oppervlaktewater te kunnen achterhalen, maakten de onderzoekers gebruik van gedetailleerde data van een waterzuiveringsinstallatie in Winterswijk.

“Onze metingen laten zien dat stoffen zoals carbamazepine, oxazepam en fluoxetine geregeld worden aangetroffen in het oppervlaktewater”, zegt onderzoeker Caroline Moermond van het RIVM. “De belangrijkste bron hiervoor is het gebruik door patiënten thuis. Rioolwaterzuiveringen kunnen maar een deel hiervan verwijderen. Om die reden vormen carbamazepine en oxazepam op sommige plaatsen een risico voor organismen in het water, zoals vissen en kleine kreeftjes. Psychofarmaca beïnvloeden het gedrag van deze organismen, waardoor ze agressiever of juist passiever kunnen worden. Dat kan uiteindelijk weer effect hebben op meerdere voedselketens.”

Psychofarmaca

Antidepressiva, antipsychotica, slaap- en kalmeringsmiddelen en andere psychofarmaca worden wereldwijd steeds vaker voorgeschreven. Oxazepam, het middel dat geregeld is teruggevonden in het Nederlandse oppervlaktewater, geldt al jarenlang als een van de meest voorgeschreven medicijnen in ons land. Het helpt gevoelens van angst en spanning te verminderen, maar wordt ook veel gebruikt bij stress of burn-out klachten. Carbamazepine is een medicijn dat de verschijnselen van epilepsie onderdrukt, en wordt ook regelmatig voorgeschreven bij de behandeling van patiënten met een bipolaire stoornis.

UM-onderzoeker en psychiater Jurjen Luykx vindt dat artsen veel alerter moeten zijn op de hoeveelheid geneesmiddelen die ze voorschrijven. “Maar ook hoe we medicatie voorschrijven verdient aandacht. Het gaat dan bijvoorbeeld om de vraag of en hoe snel we kunnen gaan afbouwen. Ook moeten we patiënten vaker adviseren hoe ze het beste kunnen omgaan met overgebleven medicatie, om te voorkomen dat deze door het toilet wordt gespoeld. Bovendien kunnen we de resultaten van deze studie gebruiken om te onderzoeken in welke gevallen andere medicijnen die even goed werken als oxazepam en carbamazepine, voorrang kunnen krijgen in behandelrichtlijnen. Het zou goed zijn als zulke richtlijnen in de toekomst meer rekening houden met de impact van behandelingen op het milieu en het klimaat.”

Bron: Universiteit Maastricht

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.