Paul Frissen in afscheidsrede: accepteer onvolmaaktheid van wereld en samenleving
ArrayIn de afgelopen decennia heeft de politiek te maken gekregen met grote ontwikkelingen in communicatie, technologie, digitalisering en bedrijvigheid die nationale grenzen overstijgen. De staat wordt geacht daarin veiligheid en balans te brengen. Als het politieke verlangen naar maakbaarheid samenhang in de wereld wil brengen via de staat, wordt dat verlangen gevaarlijk, stelt hoogleraar bestuurskunde Paul Frissen in zijn afscheidsrede op 25 november. We doen er beter aan die gebrokenheid van de wereld te erkennen en te beseffen. Wat meer bescheidenheid, wat minder superioriteitsgevoelens en meer verdraagzaamheid, zouden ons daarbij van dienst kunnen zijn.
Frissen lardeert zijn rede met eigen ‘vergissingen’ van inzichten waarmee hij de aandacht wil vestigen op het idee van maakbaarheid dat in de samenleving heerst: dat we denken te kunnen maken en repareren wat onvolkomen en onvoltooid is. Dat idee kan doorslaan. Het werkt gevaarlijk uit in de politiek als we menen dat alle tragiek uit de wereld kan verdwijnen en dat we de staat daarvoor inzetten. De staat is een noodzakelijke institutie die beschikt immers over het monopolie van het geweld en die moeten we helemaal niet ons ideeën op laten dringen over het goede leven.
Verplichte regenboogarmbanden
Een democratische rechtsstaat is een groot goed, hij beschermt ieder van ons, in al onze variëteit en dat is juist het mooie aan het leven. En we moeten juist zoveel mogelijk aan de samenleving overlaten, op terreinen van sociale zekerheid, zorg, onderwijs, welzijn.
De wereld is pluralistisch, en dat leidt ook tot conflict, strijd en ondraaglijk verschil. Dat betekent dat we niet kunnen eisen dat anderen moeten vinden wat de meerderheid vindt, dat ook laten zien en uitvoeren. Zie de verplichte regenboogarmbanden. Tolerantie betekent juist het verdragen van dat verschil. De democratische rechtsstaat is de enige begrenzing, terwijl deze tegelijkertijd het ondraaglijke vreedzaam houdt. De vrijheid van de burger is de bron van de gebrokenheid van de wereld. Dat is de principiële grens die aan de maakbaarheid is gesteld.
Prof. dr. Paul Frissen sluit met deze afscheidsrede zijn werk als hoogleraar betuurskunde in Tilburg af. Hij werd opgeleid als politicoloog, met nadruk op bestuurskunde, en studeerde cum laude af aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. In 1986 begon hij als universitair docent Bestuurskunde aan deze universiteit, waar hij in 1989 cum laude promoveerde op het onderwerp ‘Bureaucratische cultuur en informatisering’. In 1993 – 1994 was hij fellow van het Netherlands Institute for Advanced Studies in the Humanities and Social Sciences te Wassenaar. Hij doceerde in de Juridisch Bestuurswetenschappelijke Studierichting, later de opleiding Bestuurskunde. Hij maakte deel uit van verschillende tijdschriftredacties. Frissen trad op als promotor van vijfentwintig promovendi en begeleidt er nu nog negen. Sinds 2004 vervult hij de functie van decaan en bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur in Den Haag.
Dat stelt prof. Paul Frissen in zijn afscheidsrede op 25 november om 13.30 in de aula met livestream. De rede is getiteld: ‘De volle plek van de macht. De versplinterde staat voorbij’. Van zijn hand verschijnt in januari bij uitgeverij Boom De integrale staat | Frissen | 9789024452040 | Boom Filosofie.
Bron: Tilburg University