Belangrijke stap richting patiëntvriendelijkere én goedkopere huidkankerzorg
ArrayDiagnose van huidkanker via snelle scan stap dichterbij
Bepalen of een verdacht plekje op de huid een basaalcelcarcinoom – de meest voorkomende vorm van huidkanker – is, kan in een groot deel van de gevallen ook met een scan van de huid in plaats van een invasief biopt. Dat heeft minder impact voor de patiënt, is sneller én kan leiden tot kostenbesparing in de gezondheidszorg. Dit blijkt uit onderzoek van het Maastricht UMC+.
Het onderzoeksteam van huidkankerexpert en dermatoloog dr. Klara Mosterd toonde aan dat bij patiënten waarbij de diagnose basaalcelcarcinoom met de scan werd gesteld, de uitkomst niet slechter was dan bij patiënten die een diagnose kregen middels een biopt. Deze uitkomst werd gepubliceerd door het vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift Lancet Oncology.
Vergelijking
Onderzoeker Fieke Adan volgde 553 patiënten met een verdacht plekje op de huid die hiervoor werden doorverwezen naar het Maastricht UMC+, Catharina Ziekenhuis in Eindhoven of Zuyderland Medisch Centrum in Heerlen. Bij de ene helft werd een biopt afgenomen. Dat is het wegnemen van een stukje weefsel met een soort mes, waarna het onder een microscoop wordt onderzocht. Bij de andere helft scande de dermatoloog direct het plekje, via de zogenaamde optische coherentietomographie (OCT). Een jaar na behandeling werd geëvalueerd of er verschil was in de klinische uitkomst: het aantal tumoren dat teruggekomen was.
Even goed én goedkoper
Na de diagnose van basaalcelcarcinoom kregen patiënten de reguliere behandeling en werd het verdachte plekje verwijderd. In de OCT-groep werd alleen bij zeer hoge zekerheid van de diagnose het beleid bepaald op basis van de OCT-scan. Dit was in 65.6% van de gevallen, waarbij de behandeling dus meteen in het eerste consult met de patiënt worden besproken. Als het basaalcelcarcinoom geschikt was voor behandeling met een zalf, werd die meteen voorgeschreven. Indien chirurgie nodig was, werd dit direct ingepland. In de reguliere groep (biopsie) was de uitslag na één tot twee weken bekend, zodat behandeling daarom pas in een vervolgconsult kon worden besproken of opgestart. In beide groepen was het aandeel dat na één jaar géén terugkeer had van de huidkanker niet significant verschillend. In het diagnose- en behandeltraject via OCT kon bovendien zo’n 10% van de kosten bespaard worden. Kortom: diagnostiek via een scan is sneller, kost minder en is medisch gezien niet minder effectief.
Patiëntvriendelijk werken
Dit onderzoek markeert een belangrijke stap voor mensen met een verdacht plekje, benadrukt dr. Klara Mosterd: ‘een verdacht plekje geeft ontzettend veel onzekerheid voor een patiënt die door de huisarts naar het ziekenhuis wordt verwezen. Als dermatoloog wil je dan zo snel en zo patiëntvriendelijk mogelijk uitsluitsel geven. Een biopt is pijnlijk en geeft niet direct een uitslag, in tegenstelling tot de OCT. Ik ben dus blij dat ons onderzoek laat zien dat de OCT in veel gevallen een biopt zou kunnen vervangen.’
Meest voorkomende vorm van kanker
Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker: momenteel krijgt 1 op de 5 Nederlanders huidkanker. Mosterd geeft aan dat er dan ook behoefte is aan een efficiënt zorgpad voor deze veel voorkomende vorm van huidkanker: ‘minder biopten en dus een consult minder, geeft naast kostenbesparing extra capaciteit bij dermatologen. Dit is essentieel om de toegenomen vraag naar huidkankerzorg het hoofd te bieden. Vanaf nu kunnen we gaan werken aan een protocol en de randvoorwaarden om OCT uit te rollen in de dagelijkse praktijk. Hoewel dit nog wel een aantal jaar gaat duren, hebben we nu een cruciale stap gezet.’
OCT accuraat?
Hoewel eerder onderzoek aantoonde dat de OCT een basaalcelcarcinoom goed in beeld kan brengen, controleerden de onderzoekers de diagnoses via OCT óók met een biopt. Van de 225 daadwerkelijke basaalcelcarcinomen in de OCT-groep, gaf de OCT-scan in 192 gevallen aanleiding tot een zekere diagnose. Uit de controle bleek dat 85.3% van deze diagnoses terecht was. Van de gevallen waarin de OCT géén basaalcelcarcinoom in beeld bracht bleek 94.6% terecht. De OCT is dus een accurate methode om te bepalen of een verdacht plekje op de huid basaalcelcarcinoom is.
OCT. Optische cohorentietomografie gebeurt via een mobiel scanapparaat, formaat laptop, dat lichtgolven meet. De OCT zendt lichtgolven uit die worden teruggekaatst door de gescande weefsels. Ieder weefsel kaatst het licht vervolgens op een andere wijze terug. Door het teruggekaatste licht te vergelijken met de originele lichtbundel, kan de OCT een afbeelding maken van de weefsels. Zo kan de dermatoloog de aanwezigheid van basaalcelcarcinoom meestal direct vaststellen.
Bron: Maastricht UMC+
