Wat zijn de symptomen van apenpokken en hoe komt het apenpokkenvirus hier terecht?
ArrayNa een reeks besmettingen in Europa en Noord-Amerika is het virus nu ook opgedoken in Nederland. Apenpokkenbesemttingen bij mensen hebben zich buiten Afrika al eerder voorgedaan als gevolg van internationale reizen of geïmporteerde dieren, waaronder gevallen in de Verenigde Staten, maar ook in Israël, Singapore en het Verenigd Koninkrijk. Het natuurlijke reservoir van apenpokken blijft onbekend. Afrikaanse knaagdieren en niet-menselijke primaten (zoals apen) kunnen het virus ook herbergen en mensen infecteren. Het goede nieuws is dat er een vaccin is.
Bij mensen zijn de symptomen van apenpokken vergelijkbaar met, maar milder dan de symptomen van pokken. Monkeypox begint met koorts, hoofdpijn, spierpijn en uitputting. Het belangrijkste verschil tussen de symptomen van pokken en apenpokken is dat apenpokken ervoor zorgen dat de lymfeklieren opzwellen (lymfadenopathie), terwijl pokken dat niet doet. De incubatietijd (tijd van infectie tot symptomen) voor monkeypox is gewoonlijk 7-14 dagen, maar kan variëren van 5-21 dagen. De ziekte begint met:
- Koorts
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Rugpijn
- Gezwollen lymfeklieren
- Rillingen
- Uitputting
Binnen 1 tot 3 dagen (soms langer) na het verschijnen van koorts ontwikkelt de patiënt huiduitslag, vaak beginnend op het gezicht en vervolgens uitbreidend naar andere delen van het lichaam. Laesies doorlopen de volgende fasen voordat ze eraf vallen:
- Macules papels
- blaasjes
- Puisten
- korstjes
De ziekte duurt meestal 2 tot 4 weken. In Afrika is aangetoond dat apenpokken de dood veroorzaken bij maar liefst 1 op de 10 personen die de ziekte oplopen.
Besmetting en overdracht apenpokken
Overdracht van het apenpokkenvirus vindt plaats wanneer een persoon in contact komt met het virus van een dier, mens of materiaal dat besmet is met het virus. Het virus komt het lichaam binnen via een beschadigde huid (zelfs als deze niet zichtbaar beschadigs is), de luchtwegen of de slijmvliezen (ogen, neus of mond). Overdracht van dier op mens kan plaatsvinden door bijten of krabben, bereiding van bushmeat, direct contact met lichaamsvloeistoffen of laesiemateriaal, of indirect contact met laesiemateriaal, zoals door besmette sporen. Overdracht van mens op mens wordt verondersteld voornamelijk plaats te vinden via grote ademhalingsdruppels en contact via slijnmvliezen. Ademhalingsdruppels kunnen over het algemeen niet meer dan een paar tientallen centimeters overbruggen, dus langdurig face-to-face contact is vereist.
Andere overdrachtsmethoden van mens op mens zijn onder meer direct contact met lichaamsvloeistoffen of laesiemateriaal en indirect contact met laesiemateriaal, zoals via besmette kleding of beddengoed. De reservoirgastheer (hoofdziektedrager) van apenpokken is nog onbekend, hoewel vermoed wordt dat Afrikaanse knaagdieren een rol spelen bij de overdracht. Het virus dat apenpokken veroorzaakt, is slechts twee keer teruggevonden (geïsoleerd) van een dier in de natuur. In eerste instantie (1985) werd het virus teruggevonden bij een ogenschijnlijk ziek Afrikaans knaagdier (touweekhoorn) in de Democratische Republiek Congo. In de tweede (2012) werd het virus teruggevonden van een dode baby-mangabey die werd gevonden in het Tai National Park, Ivoorkust.
Spoedberaad Wereldgezondheidsorganisatie
De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft besloten tot een spoedvergadering vanwege de plotselinge wereldwijde uitbraak van apenpokken. Deskundigen gaan zich buigen over de vraag of er alarm moet worden geslagen.
De WHO zou een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid van internationaal belang kunnen uitroepen, menen waarnemers. Eind januari 2020 kwam de WHO met een dergelijke waarschuwing voor de uitbraak van het coronavirus.
De WHO-experts bespreken verder de verspreiding van het virus, de mogelijkheden van vaccinatie en het hoge aandeel besmette mannen die seks hebben met mannen, melden Britse media.
De WHO benadrukt dat de apenpokken nu opduiken in landen waar de ziekte normaal niet heerst. Het virus komt eigenlijk vooral voor in delen van Afrika, maar in korte tijd zijn er besmettingen gemeld in een groeiend aantal Europese landen, de Verenigde Staten, Canada en Australië. De organisatie spreekt vooralsnog van tachtig bevestigde gevallen en vijftig mogelijke besmettingen.
Bron: CDC
