Oratie Arno van Dam: “GGZ moet de deuren openen voor mensen met antisociaal gedrag”
ArrayEr is nog veel te winnen in hoe we met de problematiek rondom antisociaal gedrag omgaan. Dat betoogt Arno van Dam (Bijzonder hoogleraar bij Tranzo, wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn) in zijn oratie op 1 oktober aan Tilburg University. Met de aanvaarding van zijn leerstoel ‘Antisociaal gedrag, psychiatrie en maatschappij’ hoopt Van Dam voor mensen met antisociale persoonlijkheidskenmerken de toegang tot zorg te vergroten, het stigma te verminderen en de maatschappelijke participatie te bevorderen.De leerstoel is gevestigd door GGZ Westelijk Noord-Brabant (GGZ WNB).
De vraag of antisociaal gedrag crimineel, verward of gestoord is, hangt af van zowel opvattingen in de maatschappij als in de psychiatrie over ziekte en gezondheid. Bij de huidige definitie van de antisociale persoonlijkheidsstoornis zijn de nodige vraagtekens te plaatsen. Is iedereen die deze diagnose krijgt ook werkelijk psychisch ziek?
Het samenspel tussen individueel gedrag en de maatschappelijke beoordeling daarvan kan niet los van elkaar gezien worden, vindt Arno van Dam: “Het is belangrijk om bij de bestudering van antisociaal gedrag niet alleen oog te hebben voor de gedragingen van individuen, maar ook voor de maatschappij die dit gedrag evalueert en kwalificeert als wenselijk, onwenselijk of gestoord.”
Daarnaast blijkt dat mensen met antisociale persoonlijkheidsproblematiek vaak geen warm onthaal krijgen in de GGZ en dat zij geregeld worden uitgesloten van zorg. Het is een gemiste kans voor de GGZ om mensen met ernstige problemen te helpen, maar ook om de leefbaarheid en veiligheid in de maatschappij te vergroten. Van Dam: “Het is belangrijk dat de GGZ zich aanpast aan de behoeften en kenmerken van deze mensen. Dat kan door de organisatie van de zorg, maar ook de zorg zelf te veranderen door meer flexibiliteit, minder bureaucratie en meer inzet van technologie. Op die manier doe je als GGZ meer aan preventie van psychisch leed en heb je meer maatschappelijke impact. Maar de GGZ kan het niet alleen. Er moet meer samengewerkt worden met maatschappelijke partners. Niet iedereen die zich antisociaal gedraagt is psychisch gestoord. De GGZ is niet de oplossing voor alle problemen.”
Over Arno van Dam
Arno van Dam is als klinisch psycholoog en hoofd wetenschappelijk onderzoek bij GGZ WNB werkzaam in de reguliere specialistische en de forensische psychiatrie. Hij is lid van het landelijk expertpodium Antisociaal gedrag van het Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen en consulent op het gebied van antisociaal gedrag bij het centrum voor consultatie en expertise (CCE) en onderzoekscoördinator bij het Landelijk Steunpunt Extremisme (LSE). Hij publiceerde meerdere artikelen en boeken over de behandeling van agressieproblematiek en het motiveren van mensen met antisociaal gedrag voor behandeling.
Arno van Dam spreekt zijn inaugurele rede getiteld ‘De antisociale persoonlijkheidsstoornis, een samenspel tussen psychiatrie en maatschappij’ uit op 1 oktober
