Sociale steun is een belangrijke beschermingsfactor voor mantelzorgers

Aanleiding: ‘Werkende mantelzorger steeds vaker in de knel’ | ANP

Uit onderzoek blijkt dat sociale steun een belangrijke beschermende factor is voor werkende mantelzorgers. Dat beaamt Anita Peters, expert informele zorg bij Kennisinstituut Movisie. Dat heeft ermee te maken in hoeverre mensen terecht kunnen bij hun collega’s en leidinggevende met hun problemen. Maar ook hoe vaak zij hulp of steun krijgen van hen. Mensen met mantelzorgtaken die hogere mate van steun ervaren, hebben minder depressieve klachten dan werkende mantelzorgers die deze steun niet ervaren. De bewustwording op dit punt begint te komen, maar werkgevers hebben nog niet scherp hoe ze dit in de praktijk moeten doen. Wederzijdse open communicatie speelt hierin een belangrijke rol.

In Nederland combineert 1 op de 4 werkenden zijn of haar baan met mantelzorgtaken. De combinatie van werk en mantelzorg komt met name vaak voor in de groep 45-65 jarigen. Naar verwachting zal het aantal dat werk met mantelzorgtaken combineert in de komende jaren fors toenemen. Het geven van mantelzorg kan zorgen voor stress, een hoger risico op depressie en een toename in ziekteverzuim, vooral wanneer de benodigde mantelzorg lastig te combineren is met werk.

Het op een gezonde wijze combineren van werk en mantelzorg kan dus soms een uitdaging zijn. Vrouwen geven vaker mantelzorg dan mannen, terwijl zij de laatste decennia ook meer zijn gaan participeren op de arbeidsmarkt. Hierdoor combineren vrouwen vaker dan mannen werk met mantelzorgtaken. Eerder onderzoek wees uit dat vrouwen vaker last hebben van mentale problemen dan mannen. Ook zijn er aanwijzingen dat de impact van het combineren van werk en mantelzorg op mentale gezondheid anders kan zijn voor vrouwen dan voor mannen. Zo werd eerder gevonden dat ervaren druk door het combineren van rollen het risico op een burn-out verhoogt bij vrouwen, en dat vrouwen die werk en mantelzorg combineren vaker emotionele problemen ervaren dan mannen die dit doen.

Amsterdam UMC locatie VUmc heeft in samenwerking met MantelzorgNL, Movisie, Vrije Universiteit Amsterdam,  RIVM en TNO in kaart gebracht in hoeverre er verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen in mentale gezondheid door de combinatie werk en mantelzorg. Daarnaast is onderzocht of het daarbij uitmaakt of iemand een lage of hoge socio-economische positie heeft.

Onderzoeksopzet en deelnemers: Er is gebruik gemaakt van een cohortstudie naar de gezondheid en verschillende vormen van participatie van werkende 45-plussers, gemanaged door TNO. Uit dit bestaande gegevensbestand zijn alle werknemers geselecteerd uit de jaren 2015, 2016 en 2017. In het onderzoek participeerden in totaal 12.447 werknemers, waarvan 4.183 mensen mantelzorgtaken hadden.

Conclusies op basis van het onderzoek:

• Er zijn geen sterke aanwijzingen voor verschillen in gezondheid tussen mannen en vrouwen door de combinatie werk en mantelzorg; de gevonden relaties waren vergelijkbaar tussen mannen en vrouwen.
• Het geven van mantelzorg is gerelateerd aan depressieve klachten bij oudere werknemers.
• Starten met mantelzorgtaken is geassocieerd met een toename in depressieve klachten.
• De relatie tussen het geven van mantelzorg en depressieve klachten verschilt niet tussen werknemers met een laag en hoog opleidingsniveau.
• Sociale steun van leidinggevende en collega’s en autonomie in werk zijn beschermende factoren tegen depressieve klachten bij werknemers met mantelzorgtaken.

Subsidiegever: ZonMw, programma Gender en Gezondheid
Samenwerkingspartners: Amsterdam UMC (locatie VUmc), MantelzorgNL (de landelijke vereniging voor mantelzorgers), Movisie, Vrij Universiteit Amsterdam, RIVM en TNO.

Podcast over verschillen tussen mannen en vrouwen in mantelzorg

In hoeverre verschillen mannelijke en vrouwelijke mantelzorgers van elkaar? Dionne Boekestijn van ZonMw gaat hierover in gesprek over met prof. dr. Jet Bussemaker, hoogleraar in Leiden en voormalig politica, en dr. Karin Proper, senior onderzoeker bij het RIVM.

Anita Peters is programmaleider Sociaal domein bij Movisie.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.