
Individualisering medische vervolgopleiding
ArrayHoeveel jaar heeft een basisarts nodig om specialist of huisarts te worden? Vroeger lag het antwoord op die vraag voor elk specialisme vast. Sinds het opleidingsakkoord tussen veldpartijen en het ministerie van VWS wordt gewerkt aan een flexibele invulling. Meer maatwerk dus voor de arts in opleiding tot specialist (aios), en bovendien wordt de opleiding sneller en dus goedkoper. De basisopleiding (geneeskundestudie) levert een bijdrage door studenten in het laatste studiejaar de gelegenheid te bieden zich al in een bepaald vak te verdiepen.
Onder de titel SpecialistenOpleiding op Maat (SOM) is in de afgelopen tijd hard gewerkt aan de concrete invulling van het opleidingsakkoord uit oktober 2013 tussen Federatie Medisch Specialisten (voorheen OMS), NFU, NVZ, STZ, GGZ-Nederland, DJO/LVAG (nu De Jonge Specialist), het CGS en de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De globale doelstelling is het versnellen van de gemiddelde opleidingsduur met 4,8 maanden, oftewel een half jaar voor tachtig procent van de aios. Deze moet in 2022 gerealiseerd zijn. Juridisch is het in elk geval sinds juli 2014 mogelijk om verkorting van de opleiding aan te vragen bij het College Geneeskundige Specialismen (CGS).
Drie ‘versnellingen’
De verkorting van de opleiding mag niet ten koste gaan van de kwaliteit, dus de competenties van de opgeleide professional. Versnelling betekent dat de aios zich deze competenties op een ander moment eigen maakt, of sneller leert. Binnen SOM gebeurt dat op drie manieren:
- een betere afstemming van het derde jaar van de masteropleiding geneeskunde op de vervolgopleiding (het zogeheten dedicated schakeljaar, zie onder);
- doordat de aios al relevante competenties heeft verworven, bijvoorbeeld binnen een promotietraject, door te werken als anios of door een eerdere opleiding;
- doordat de aios de benodigde competenties sneller verwerft.
De afstemming tussen basisopleiding een vervolgopleiding is de verantwoordelijkheid van de NFU, voor de laatstgenoemde twee ‘versnellingen’ is vooral de Federatie Medisch Specialisten verantwoordelijk, binnen het project Individualisering Opleidingsduur.
Dedicated schakeljaar
In het laatste jaar van de artsopleiding (het zesde jaar van de geneeskundestudie) kunnen studenten zich oriënteren op hun vervolgopleiding en al de nodige competenties op dat gebied verwerven. Dit jaar, dat dus de schakel vormt tussen basisopleiding en vervolgopleiding, wordt het dedicated schakeljaar genoemd.
Plannen voor een schakeljaar waren er al langer, maar sinds het opleidingsakkoord kan het ook daadwerkelijk leiden tot een verkorte opleidingsduur. Het schakeljaar wordt ‘dedicated’ doordat de vervolgopleider al nauw betrokken is bij de invulling van het onderwijs. Als de student voldoende competenties verworven heeft, kan de opleider een half jaar vrijstelling aanvragen, waardoor de totale opleidingsduur wordt verkort. Op de site van SOM en op de sites van de verschillende umc’s is meer informatie te vinden over de lokale invulling van het schakeljaar en het project RIO (Realisatie Individualisering Opleidingsduur) dat opleiders ondersteunt bij het individualiseren en versnellen van de opleiding.
Bron: NFU