
Parasieten hebben ook seks
ArrayWetenschappers vinden aanwijzingen in de genoomcode van parasieten
Trypanosoma cruzi is de parasiet die de ziekte van Chagas veroorzaakt. Deze ziekte komt voor in Latijns-Amerika, de Verenigde Staten en in toenemende mate onder Latijns-Amerikaanse migranten in Zuid-Europa. Ongeveer acht miljoen mensen zijn momenteel getroffen door de ziekte, die blijvende schade aan het hart en spijsverteringsstelsel kan veroorzaken. Onder leiding van de Universiteit van Glasgow, analyseerde een internationale groep wetenschappers het hele genoom van de eencellige parasiet Trypanosoma cruzi. Het onderzoek werd in Nature Communications gepubliceerd. Hiermee kwam na dertig jaar een einde aan een verhit debat over de vraag of de parasiet inderdaad seksueel actief kan zijn. Genoomwetenschappers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen hielpen bij het ontcijferen en interpreteren van de complexe genetische code.
De ziekte van Chagas wordt voornamelijk verspreid door insecten genaamd Triatominae of ‘kissing bugs’. De ziekte kan ook via besmet fruit en bloedtransfusies worden overgedragen, en tijdens de zwangerschap van moeder op kind. Hoewel patiënten nog kunnen genezen als men tijdig ingrijpt,, heeft behandeling minder effect wanneer de ziekte eenmaal is vastgesteld.
Seks bij biologische organismen is om verschillende redenen belangrijk en noodzakelijk voor hun ontwikkeling. De meeste organismen zijn op een of andere manier seksueel actief. Door een grote groep parasieten uit een klein gebied in Ecuador te bestuderen en het hele genoom ervan te analyseren, vonden de wetenschappers bewijs van seksuele activiteit in de genen.
“Seks is bij de meeste soorten een duidelijk feit, maar blijft voor de kleinste organismen op aarde lastig om waar te nemen. Dankzij technologische ontwikkelingen kunnen we nu de genetische code bepalen en voorspellingen doen over de seksuele activiteit”, aldus genomicus Dr. Frederik Van den Broeck van de dienst Moleculaire Parasitologie van het ITG en deelnemer aan het onderzoek.
Hoofdauteur van het onderzoek Dr. Philipp Schwabl van de Universiteit van Glasgow: “Er is onder wetenschappers veel gediscussieerd over de vraag of T. cruzi al dan niet seksueel actief is. Nu blijkt dat men niet op de juiste plekken keek. We hebben monsters genomen van parasieten uit een klein geografisch gebied in Ecuador en deze gedetailleerd geanalyseerd. We ontdekten opmerkelijk genoeg dat sommige groepen parasieten zeer seksueel actief zijn. Het lijkt er echter ook op dat andere groepen parasieten uit de nabije omgeving zich heel anders gedragen en ogenschijnlijk aan onthouding doen.”
“Deze parasieten kunnen er andere voortplantingsstrategieën op na houden. Wat de reden is blijft onduidelijk, maar ons onderzoek aan het ITG wijst vergelijkbare patronen uit bij Trypanosoma congolense, de belangrijkste veroorzaker van de Afrikaanse slaapziekte bij dieren, en bij Leishmania, de parasiet die leishmania veroorzaakt. Deze onderzoeken naar de fundamentele biologie van parasieten zijn belangrijk om de rol van seks te kunnen voorspellen bij het verspreiden van epidemiologisch relevante kenmerken, zoals geneesmiddelenresistentie”, concludeert Dr. Frederik Van den Broeck.
Het onderzoek met de titel ‘Meiotic sex in Chagas disease parasite Trypanosoma cruzi’ is gepubliceerd in Nature Communications. https://www.nature.com/articles/s41467-019-11771-z
Bron: ITG