Wespen en wespensteekweetjes
ArrayZonder zomer geen wespen. De #wesp is in Nederland het belangrijkste stekende insect. Als je door een wesp gestoken wordt is dit meestal de overbekende gewone wesp. Wespen komen vooral die in de zomermaanden op zoetigheid af. Wespen zijn vooral aan het einde van de zomer vrij agressief en kunnen, wanneer zij in het nauw komen, tot steken overgaan. Omdat hun angels geen “weerhaakjes” hebben kunnen zij herhaaldelijk steken.
Wespengif wordt geproduceerd in twee spiraalvormige gifkliertjes die uitkomen in een “gifzakje”. Aan dit gifzakje is de scherpe angel verbonden. De vlijmscherpe angel kan makkelijk de menselijke huid doorboren, waarna gif in het huidweefsel wordt gespoten.
Hoe voorkom je wespensteken?
- Sla niet naar wespen die je naderen.
- Gebruik in een gebied met veel wespen geen zoetigheid of alcoholische dranken. Doe geen parfum op.
- Maak nadat kinderen zoetigheden hebben gegeten (ijsjes bijvoorbeeld) handen en gezicht goed schoon en vervang kleding waar zoetigheid op gemorst is.
- Drink niet zonder rietje uit flesjes of blikjes.
- Zet geen met limonade gevulde wespenvallen vlak bij de plek waar je verblijft.
Wat zijn de effecten van een #wespensteek?
Plaatselijke toxische effecten:
Door de steek ontstaat een scherpe, brandende pijn. Vrijwel direct ontstaat roodheid en zwelling van de huid die in de minuten na de steek verder toeneemt. Na enkele uren neemt de zwelling weer af en de afwijking verdwijnt volledig.
Uitgebreide toxische effecten:
Wanneer iemand door veel wespen tegelijk gestoken wordt ontstaat door de grote hoeveelheid gif een lage bloeddruk, ernstige hoofdpijn of zelfs shock. Als er sprake is van zeer veel wespensteken kan de wespenaanval fataal aflopen.
Allergische reactie:
Bij een allergische reactie is er naast de “gewone” toxische reactie op het gif ook nog een door het afweersysteem opgewekte reactie op een of meer componenten van het gif. Hierbij is dus niet de hoeveelheid gif bepalend voor de verschijnselen (zoals bij de toxische reactie) maar het al dan niet aanwezig zijn van een overgevoeligheid voor een bestanddeel ervan. Eén steek kan dus al voldoende zijn voor ernstige ziekteverschijnselen.
De allergische reactie kan lokaal zijn: er is dan sprake van een veel groter gebied van roodheid en zwelling dan bij de toxische reactie alleen. Deze extra zwelling houdt ook langer aan dan anders. Bij een systemische (algehele) allergische reactie kunnen reacties optreden die varieren van galbulten over het gehele lichaam tot oedeem in de keelholte en zelfs een snelle pols, lage broeddruk en uiteindelijk een shocktoestand waarbij mensen kunnen overlijden.
Wat moet ik doen na een wespensteek?
- Koel de plek met natte doeken, een coolpack of een washandje met enkele ijsblokjes erin.Krab of wrijf niet.
- Bij zeer heftige pijn kan eventueel een pijnstillende crème op de plek worden gesmeerd.
- Bij steken in de mond of keelholte: ga direct naar de huisarts!
- Bij uitgebreide huidreacties, snelle pols, algemene malaise of een voorgeschiedenis van ernstige allergische reacties: ga direct naar de huisarts! Bij steken in de mond of keelholte: ga direct naar de huisarts! Bij een zeer heftige reactie op de wespensteek met uitgebreide huidreacties, een snelle pols, algemene malaise en/of een voorgeschiedenis van ernstige allergische reacties: ga direct naar de huisarts!
Na een wespensteek kan het slachtoffer dat bekend is met een anafylactische reactie zichzelf met een adrenaline bevattende spuitpen adrenaline toedienen, waardoor de allergische reactie (deels) wordt beperkt. ga vervolgens direct naar de dokter.
Aan mensen die bekend zijn met ernstige allergische reacties op wespengif kan door de arts een adrenaline bevattende spuitpen worden voorgeschreven. Na een wespensteek kan het slachtoffer zichzelf met dit apparaatje adrenaline toedienen, waardoor de allergische reactie (deels) wordt tegengehouden. Deze behandeling geeft het slachtoffer meer tijd om vervolgens adequate medische hulp te zoeken.
Slechts twee tot drie van de honderd mensen reageert allergisch. Er worden qua ernst vier klassen onderscheiden. In de eerste klasse ontstaan er over het hele lichaam jeukende bulten. De tweede gaan klasse gaat gepaard met luchtwegklachten. Is de reactie nog heftiger, dan komen daar maag-darmproblemen bij, zoals diarree en braken.
In het ergste geval raakt de patiënt in een anafylactische shock. Doordat veel vocht uit de bloedbaan in de weefsels terecht komt, daalt de bloeddruk en gaat het hart snel kloppen. Wordt de bloeddruk niet snel genoeg op peil gebracht, dan kan de patiënt overlijden.
Jaarlijks sterven in ons land gemiddeld zes mensen door een wespensteek. Dit een zeer klein percentage van alle wespensteken. Een uitspraak doen of een enkele wespensteek gevaarlijk is, is dus niet mogelijk. Een wespensteek verloopt in 98 procent van de gevallen goed af. Wespengif bevat veel verschillende werkzame stoffen. Het bevat ondermeer histamine, serotonine, wespenkinine, fosfolipase, hyaluronidase en antigen5. Het is aangetoond dat de opbouw van het hyaluronidase-molecuul specifiek is voor elke wespensoort.
