Podcastserie laat horen dat het mag gaan over seksualiteit na borstkanker
ArrayBij 1 op de 7 vrouwen in Nederland en België wordt jaarlijks borstkanker geconstateerd, wat neerkomt op circa 15.000 vrouwen per jaar. De behandeling die vervolgens volgt, kan grote invloed hebben op de seksualiteit: vrouwen voelen zich minder aantrekkelijk, hebben minder zin in seks of ervaren pijn tijdens het vrijen. Voor gemiddeld 60% van de vrouwen blijkt seks tijdens en na de behandeling van borstkanker dan ook niet vanzelfsprekend. Toch maken deze gevolgen niet standaard onderdeel uit van de begeleiding van borstkankerpatiënten, durven patiënten seksuele problemen niet altijd aan te kaarten bij hun arts en wordt een behandeling bij een seksuoloog niet standaard vergoed. Daarom maakten arts-onderzoeker Tessa Steenbruggen en psycholoog-onderzoeker Lisanne Hummel (beiden werkzaam in het Antoni van Leeuwenhoek) samen met journalist Gian van Grunsven een podcastserie over seksualiteit na borstkanker: De herontdekking van haarzelf. De serie is vanaf deze week online en op elk gewenst moment te beluisteren via www.
Deze serie start met een podcast voor een groot publiek, waarin ervaringsdeskundigen en partners openhartig vertellen over de uitdagingen waarmee (ex)borstkanker-patiënten te maken krijgen op het gebied van seksualiteit. Ook geven zij suggesties hoe om te gaan met de herontdekking van een veranderd lichaam. Daarnaast bestaat de podcastserie uit vier luistertutorials die zich direct richten tot vrouwen die borstkanker hebben (gehad). In de podcastserie delen ervaringsdeskundigen en professionals, zoals borstkankerspecialisten Hester Oldenburg en Jacqueline Stouthard van het Antoni van Leeuwenhoek en seksuoloog én ervaringsdeskundige Ellen Laan, hun verhalen en adviezen.
Noodzaak
Doordat de opsporing en behandeling van borstkanker de afgelopen decennia is verbeterd, wordt de groep vrouwen met een leven na borstkanker steeds groter. Hiermee is de aandacht voor de kwaliteit van leven na de behandeling steeds urgenter. “Door de operatie aan de borst, chemotherapie en eventueel hormoonbehandeling kunnen vrouwen zich minder aantrekkelijk voelen, zijn ze te moe of hebben ze pijn tijdens seks. Niet alleen de relatie met een eventuele partner, maar ook het zelfvertrouwen en zelfbeeld van vrouwen kunnen lijden onder deze veranderingen in de seksbeleving. De drempel om dit onderwerp aan te kaarten bij een behandelend arts blijkt voor veel patiënten, en eventuele partners, hoog.”, aldus Hester Oldenburg, borstkanker chirurg in het Antoni van Leeuwenhoek.
Te weinig aandacht voor blijvende gevolgen
Bovendien heerst er in de omgeving van vrouwen die zijn behandeld voor borstkanker vooral opluchting dat de behandeling achter de rug is. Vaak is er te weinig aandacht voor de blijvende gevolgen die impact hebben op de kwaliteit van leven, zoals seksuele klachten, terwijl er wel degelijk manieren zijn om hier op een nieuwe manier mee om te leren gaan. De podcastserie besteedt aandacht aan dit belangrijke onderwerp. Naast (h)erkenning van de vragen waar vrouwen mee kunnen worstelen, geven professionals uitleg en tips over de veranderingen die kunnen optreden in de seksualiteit en intimiteit na borstkanker. De centrale thema’s zijn lichaamsbeeld en zelfvertrouwen, intimiteit, relaties en fysieke factoren zoals hormonale veranderingen en vermoeidheid.
Persoonlijke toon
Het medium podcast leent zich uitstekend om dieper in te gaan op een intiem onderwerp. De verhalen van de ervaringsdeskundigen hebben een persoonlijke toon en de uitleg is beter behapbaar dan geschreven materiaal. De podcasts zijn vrij toegankelijk via de standaard podcast-app op de smartphone en te downloaden via iTunes. In bed, in bad, voor de spiegel of in de trein; op elk gewenst moment zijn ze individueel, anoniem en aandachtig te beluisteren.
De podcastserie is een initiatief van Tessa Steenbruggen, arts-onderzoeker bij het Antoni van Leeuwenhoek. Zij doet hier promotieonderzoek naar langdurige overleving van patiënten met uitgezaaide borstkanker. “Ik zie in de kliniek hoe groot de impact van de diagnose en behandeling van borstkanker is voor de seksuele beleving van veel vrouwen.”
Podcastserie seksualiteit
Lisanne Hummel, psycholoog-onderzoeker in het Antoni van Leeuwenhoek en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Zij promoveert op een onderzoek naar de effectiviteit van een online psychologische behandeling voor seksuele klachten bij vrouwen die zijn behandeld voor borstkanker en doet in het LUMC onderzoek naar het seksueel functioneren van gynaecologische kankerpatiënten. “Hopelijk zet deze podcastserie de deur open voor zowel de zorgverlener als de vrouw en haar eventuele partner om seksualiteit na borstkanker bespreekbaar te maken”.
Gian van Grunsven, freelance journalist en programmamaker. Zij doet al ruim vijf jaar journalistiek onderzoek naar seks en seksualiteit. Dit resulteerde onder andere in de live talkshow Voorlichting voor Gevorderden, de theatrale conference SEXIETY (o.a. Oerol, De Parade), de cultuurhistorische podcastreeks Bedvogels bij HUMAN/VPRO en dit jaar haar eigen theaterlezing Over komen.
Quotes van vrouwen uit podcast
KIM, 29 jaar, kreeg 2 jaar geleden borstkanker:
“Je voelt wel iets, maar het is een heel dof gevoel. Net of iemand iets anders aanraakt dan je eigen borst.”
SAM, 46 jaar, kreeg 5 jaar geleden borstkanker:
“Onbegrip over je eigen lichaam. Je begrijpt zelf niet wat er aan de hand is. Maar ook onbegrip van die partner die daar is. Die het evengoed niet begrijpt. Die door de tijd heen dan denkt van het is toch allemaal gepasseerd en ’t kan eigenlijk allemaal wel weer beginnen. Dat je dan merkt dat de chemie van je lichaam niet meer klopt en dat je er zelf ook geen uitleg voor hebt.“
“’t Is gewoon niet meer aangenaam. En dat is moeilijk, moeilijk, heel moeilijk. Want je wil het wel. Maar je lichaam biedt je de tools niet om het te kunnen.”
Bron: Antoni van Leeuwenhoek
