
Het ontstaan van jeuk bij cholestase
ArrayAnne Ruth Bolier: ‘The role of autotaxin in cholestatic pruritus’.
Bolier boekte vooruitgang in het achterhalen van de oorzaak van jeuk als gevolg van leverziekten (cholestase). Ze richtte zich op e?e?n van de stoffen die mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van de jeuk: lysofosfatidezuur (LPA), dat in het bloed wordt gevormd door het enzym autotaxine (ATX).
Lysofofatidezuur
Het vermoeden was dat een verhoogde vorming van lysofosfatidezuur in het bloed tot jeuk leidt. Dat bleek echter moeilijk te onderzoeken bij muizen, omdat muizen met leverziekten niet me?e?r maar juist mi?nder gaan krabben. Bolier ontdekte hoe dat komt: er zijn belangrijke verschillen in de regulatie en bron van LPA-productie tussen mens en muis. Toen ze de productie van lysofosfatidezuur in de huid van de muizen verhoogde, gingen de dieren we?l meer krabben. Dit kon de onderzoeker remmen met een medicijn. De volgende stap is het meten van LPA in de huid van patie?nten met jeuk door leverziekten, zodat hetzelfde medicijn bij mensen kan worden getest.
Jeuk komt veel voor bij een scala aan leverziekten (zoals PBC en zwangerschapscholestase) en bij galwegobstructie (bijvoorbeeld door galstenen of alvleesklierkanker). De huidige behandelingsmogelijkheden werken maar matig of zijn erg belastend voor de patie?nt, zoals een operatie. De jeuk, die vaak maanden achtereen aanwezig is, heeft een grote invloed op het dagelijks functioneren en houdt patie?nten ’s nachts uit hun slaap. Bolier zette een studie op in alle academische ziekenhuizen, waarin een medicijn wordt getest dat mogelijk beter werkt en minder bijwerkingen heeft dan de huidige behandelingen.
Promotores: prof. dr. R.P.J. Oude Elferink en prof. dr. U.H.W. Beuers
Co-promotor: Dr. P.J. Bosma
Plaats en tijd: Agnietenkapel, 10.00 uur
Bron: AMC