Het onderzoek dat wordt gedaan in universitaire medische centra (umc’s) kan meer bijdragen aan kwaliteit en betaalbaarheid van zorg en preventie. Dat vraagt om structurele samenwerking met andere zorgverleners, patiënten en gemeenten, zodat de vragen worden onderzocht die er in de praktijk toe doen. Het verdient aanbeveling voor de financiering van dit onderzoek een fonds op te richten, waaraan belanghebbende partijen bijdragen. Verder moet verspilling van onderzoeksgeld worden tegengegaan en moet de maatschappelijke relevantie van onderzoek een rol spelen bij de beoordeling van onderzoekers. Dit schrijft de Gezondheidsraad in zijn vandaag verschenen advies “Onderzoek waarvan je beter wordt”.
Het onderzoek in umc’s richt zich sterk op basale biomedische vragen en op complexe medisch-specialistische onderwerpen. Dit is voor een deel historisch bepaald, maar het wordt in stand gehouden door de beoordeling van onderzoekers die de nadruk legt op citatiescores en maatschappelijke relevantie onvoldoende meeweegt. Ook speelt mee dat zorgverzekeraars erop sturen dat umc’s alleen complexe zorg verlenen. Onderzoek naar ‘gewone’ patiënten en naar preventie blijft daardoor achter bij onderzoek naar patiënten met complexe problemen. Ook is er weinig onderzoek naar kwaliteit en doelmatigheid van zorg, hoewel dat vanwege de stijgende kosten van de zorg en de verschuiving van ziekenhuiszorg naar zorg aan huis heel belangrijk is.
De raad adviseert umc’s te investeren in structurele samenwerking met andere regionale aanbieders van zorg en preventie, en met patiënten en kennisinstituten. Daarbij gaat het niet alleen om de uitvoering van het onderzoek, maar ook om de vaststelling welke onderzoeksvragen prioriteit verdienen. Ook gezondheidsfondsen, gemeenten en zorgverzekeraars moeten bij die keuzen betrokken worden. De raad adviseert een fonds op te richten voor de financiering van het onderzoek, waaraan de belanghebbende partijen bijdragen. Bij de beoordeling van onderzoekers en de toedeling van onderzoeksgeld zou maatschappelijke relevantie een belangrijke rol moeten spelen. Verspilling van onderzoeksmiddelen moet worden tegengegaan door de methodologische deskundigheid van onderzoekers te versterken en alle onderzoeksplannen, analyses en data algemeen toegankelijk te maken.
Volledige publicatie
(PDF, 1.48 MB)
Samenvatting
(PDF, 44.65 KB)
Adviesaanvraag
(PDF, 31.89 KB)
Bron: Gezondheidsraad. Onderzoek waarvan je beter wordt. Een heroriëntatie op umc-onderzoek. Den Haag: Gezondheidsraad, 2016; publicatienr. 2016/14 ISBN 978-94-6281-085-3
