Geen hulp door aanhoudende wachtlijsten psycholoog
Array. Toegang tot de ggz staat onder druk door wachtlijsten
Kinderen die worden aangemeld voor psychologische zorg komen bij de helft van de psychologen op een wachtlijst. Door een grotere vraag naar zorg, een toename van administratieve lastendruk en het bereiken van budgetplafonds, lopen de wachttijden bij psychologen op. In de zorg aan volwassenen is eenzelfde trend zichtbaar: ook daar kampen meer psychologen met langere aanmeldwachttijden. Dat blijkt uit het onderzoek dat het Nederland Instituut van Psychologen (NIP) jaarlijks onder vrijgevestigde psychologen doet.
Langer wachten op zorg dan in 2015
Aan het NIP-onderzoek deden 271 psychologen mee die als zelfstandige werken met kinderen en jeugd en/of volwassenen. Bijna de helft (47%) van de zelfstandige psychologen die werkt in het jeugddomein hanteert een wachtlijst. En bij 62% van de ondervraagden met een wachtlijst is sprake van een langere aanmeldwachttijd. Die langere wachttijd kan dan nog als redelijk worden aangemerkt.
Een vrijgevestigd gz-psycholoog, werkzaam in het jeugddomein, herkent de wachtlijstproblematiek door te krappe budgetten. “In mijn praktijk is een forse toename van kinderen en jeugd, omdat een aantal instellingen in de omgeving al een paar maanden geen budget meer heeft.” Zij noemt het ‘onaanvaardbaar’ om kinderen en ouders af te wijzen vanwege ontbrekende financiering.
De problematiek wordt landelijk herkend, blijkt uit de enquête. “Doordat we geen budgetbeperkingen opgelegd hebben gekregen in de ene gemeente kunnen we de extra vraag net aan. In de andere gemeente is het budget niet toereikend door de vele aanmeldingen. Dit resulteert in zeer lange wachtlijsten”, beschrijft een van de respondenten.
De rechtbank in Den Haag berispte deze week nog twee gemeenten omdat zij in het aanbestedingsproces wilden voorschrijven dat er geen wachtlijsten mogen zijn bij aanbieders, maar dat zij wel alle financiële risico’s moeten dragen.
Ook volwassenenzorg kent wachtlijst
Uit de NIP-enquête blijkt dat bijna de helft (45%) van de zorgaanbieders voor volwassenen een wachtlijst hanteert bij aanmelding van een nieuwe cliënt. Dit is een stijging ten opzichte van vorig jaar (40%). Ook hier geven psychologen aan door toegenomen administratieve lasten en onwerkbare budgetplafonds niet langer bezig te zijn met de kern van het vak: een geluid dat het NIP veelvuldig hoort van leden via diverse kanalen.
Inzet praktijkondersteuner huisarts
Ook de toegang van zorg voor mensen met psychische klachten bij de huisarts kent wachtlijsten, maakte de Landelijke Vereniging van Huisartsen (LHV) in juni al bekend. Het NIP herkent deze trend. Uit de toelichtingen in de enquête blijkt een tendens in het verwijzen van zwaardere problematiek naar zowel de Generalistische Basis GGZ als de Gespecialiseerde GGZ, hetgeen een verklaring is voor de grote zorgvraag die de zelfstandig psychologen ervaren. De vrijgevestigde psycholoog is door de verhoogde complexiteit meer tijd kwijt aan de ‘gemiddelde cliënt’, waardoor wachttijden oplopen. Het NIP stelde onlangs al een verbeterplan op voor de functie van praktijkondersteuner huisarts (POH-ggz), dat samenhangt met de Agenda ggz voor gepast gebruik en transparantie.
Wat doen we met de uitkomsten van deze enquête?
Onderdeel van de missie van het NIP is het waken over de kwaliteit van het vak van psycholoog. En het zorgen voor de normering van de kwaliteit. De enquête bevestigt dat de toegang tot de geestelijke gezondheidszorg voor zowel jeugd als volwassenen onder druk staat. Het NIP gebruikt de uitkomsten van de enquête om met zorgverzekeraars en gemeenten in gesprek te gaan. Om zo te komen tot structurele verbeteringen zodat cliënten tijdig de noodzakelijke zorg krijgen.
Bron: NIP
