Gezondheid van moeders gaat over meer dan sterftecijfers alleen
ArrayEen foto-expositie en een film vertellen het verhaal achter het eerste onderzoek naar zwangerschapscomplicaties in landelijk Marokko.
(RABAT, 26 november 2015) De wereld kijkt bezorgd naar de laatste VN-cijfers over de steeds trager afnemende moedersterfte*. Er is veel minder aandacht voor het wijdverspreide lijden veroorzaakt door zwangerschapscomplicaties, ook wel maternale morbiditeit genoemd. “Moedersterfte is slechts het topje van de ijsberg,” aldus Bouchra Assarag die haar doctoraal onderzoek aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen (ITG) wijdde aan zwangerschapscomplicaties in de afgelegen Marokkaanse Al Haouz-regio. Tijdens het jaarlijkse ITG-Colloquium in Rabat worden voor het eerst de verhalen verteld van vrouwen in landelijk Marokko die te maken kregen met serieuze zwangerschapscomplicaties. Dat gebeurt onder andere door middel van een fototentoonstelling en een documentaire.
Miljoenen vrouwen overal ter wereld krijgen geen medische opvolging tijdens en na hun zwangerschap. Ze wonen vaak in afgelegen gebieden met beperkte toegang tot verloskundige hulp. Culturele aspecten en communicatieproblemen dragen vaak bij aan de problematiek. Fysieke of psychologische aandoeningen, zoals bijvoorbeeld bloedarmoede, depressie en onvruchtbaarheid, zijn vaak het gevolg. Dit noemen we maternale morbiditeit.
Er zijn tal van statistieken over moedersterfte, vrouwen die sterven tijdens of binnen 42 dagen na de zwangerschap, maar er is weinig bekend over maternale morbiditeit in Marokko. Het ITG en de Marokkaanse Ecole Nationale de Santé Publique (ENSP) hebben voor het eerst de sociale gevolgen van maternale morbiditeit in Marokko in kaart gebracht. Dit gebeurde in het kader van een ITG-programma rond capaciteitsversterking, gefinancierd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Dit programma draagt bij tot de versterking van de opleidings- en onderzoekscapaciteit van de ENSP.
Dr. Bouchra Assarag interviewde tal van vrouwen in de afgelegen bergachtige Al-Haouz-regio van Marokko in het kader van haar doctoraal onderzoek aan het ITG. Volgens de studie kreeg 60% van de vrouwen te maken met minstens één gezondheidsprobleem gerelateerd aan de bevalling.
“Moedersterfte is slechts het topje van de ijsberg. Daaronder lijden veel vrouwen aan een reeks complicaties die vaak onbehandeld en onbesproken blijven. We moeten meer aandacht hebben voor maternale morbiditeit en het onderzoek uitbreiden, zowel in Marokko als in andere laag- en midden-inkomenslanden,” aldus Assarag.
In september 2015 bezochten een team van ENSP en het ITG samen met fotograaf en documentairemaker Paolo Patruno de Al Haouz-regio. Patruno specialiseerde zich in de afgelopen jaren in de gezondheid van moeders via zijn “Birth is a dream”-project. De fototentoonstelling en documentaire die Patruno maakte tijdens zijn bezoek vertellen het persoonlijke verhaal van de vrouwen van Al Haouz. Zij werden voor het eerst getoond tijdens het 57e jaarlijkse ITG-colloquium, georganiseerd door het ITG en ENSP. Maternale morbiditeit is een van de drie hoofdthema’s van deze internationale conferentie die doorgaat in Rabat van 24 tot 27 november in aanwezigheid meer dan 200 onderzoekers en gezondheidsdeskundigen van over de hele wereld.
Bouchra Assarag zal op 4 december 2015 haar proefschrift verdedigen aan de Université Libre de Bruxelles (ULB). Zij suggereert nieuwe onderzoekspistes om de gevolgen van maternale complicaties te meten en de gezondheidszorg te reorganiseren om daarmee in te spelen op de behoeften van moeders en pasgeborenen.
Het ITG-colloquium 2015 over maternale en neonatale gezondheid
De deelnemers stellen nieuw onderzoek voor, wisselen ervaringen uit en debatteren over de lessen die getrokken werden uit de Millenniumdoelstellingen (Millennium Development Goals of MDG’s). Deze laatsten worden na 2015 vervangen door nieuwe doelstellingen voor duurzame ontwikkeling.
Sinds 1990 zijn moeder- en kindersterfte wereldwijd met respectievelijk 44% en 49% afgenomen. Er moet echter nog heel wat gebeuren om de relevante MDG’s te halen. Het doel van MDG4 was om kindersterfte met twee derde terug te dringen, terwijl MDG5 moedersterfte met drie vierde wilde verminderen, gekoppeld aan toegang tot reproductieve gezondheid voor iedereen.
Het colloquium zal aanbevelingen doen over hoe de gezondheid van moeders kan verbeterd worden via een geïntegreerd ontwikkelingskader na 2015. De deelnemers onderzoeken ook hoe een coherente “health for all”-visie in praktijk gebracht kan worden, die verder gaat dan enkel het terugdringen van sterftecijfers.
Het colloquium spitst zich toe op drie thema’s: respectvol bevallen, maternale morbiditeit en de surveillance van moedersterfte.
Het 57e ITG-colloquium krijgt steun van het Belgische ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking, het koninkrijk Marokko, het Marokkaanse ministerie van Gezondheid, WHO, Unicef, UNFPA en het MNSIRSES-project dat medegefinancierd wordt door de Europese Unie.
* Trends in moedersterfte: 1990-2015
(WHO, UNICEF, UNFPA, World Bank, United Nations Population Division)
http://www.who.int/reproductivehealth/publications/monitoring/maternal-mortality-2015/en
Achtergrondinformatie over de samenwerking tussen het ITG en de ENSP: http://colloquium2015ensp.conferences.imist.ma/index/pages/view/About
Overzicht sprekers: http://colloquium2015ensp.conferences.imist.ma/index.php/Colloquium/index/pages/view/speakers
