Minder hart- en vaatziekten dankzij actief bruin vet
Array
Een internationaal team van onderzoekers schrijft in Nature Communications dat actief bruin vet de hoeveelheid cholesterol in het bloed doet dalen. Bekend was al dat het vetten uit het bloed haalt en verbrandt tot warmte, waardoor de kans op overgewicht en diabetes daalt. “Nu zien we dat activatie van bruin vet ook atherosclerose tegengaat, en dus het risico van hart- en vaatziekten vermindert.”
Vetten in het bloed zijn verpakt in bolletjes (lipoproteïnen) waarin ook cholesterol zit. Actief bruin vet neemt de vetten op, zodat relatief veel cholesterol overblijft. Sommige wetenschappers waren bang dat activatie van bruin vet daardoor twee kanten heeft: enerzijds gewichtsverlies en minder kans op diabetes, maar anderzijds een toename van cholesterol, wat atherosclerose in de hand werkt en de kans op hart- en vaatziekten vergroot. “De vraag was of de lever het ontstane overschot aan cholesterol kan verwijderen”, aldus Patrick Rensen, hoogleraar Endocrinologie in het LUMC en senior auteur van het artikel in Nature Communcations. Het team onderzocht dat met een in 2006 in Leiden ontwikkeld muismodel.
Ontwikkelen van atherosclerose
De lever vangt cholesterol weg nadat een oppervlakte-eiwit van de lipoproteïne-bolletjes, apolipoproteïne E (ApoE), zich heeft gebonden aan de LDL-receptor op levercellen. De gebruikte muis heeft een bepaalde menselijke variant van ApoE waarmee dat wegvangen minder snel verloopt. Daardoor stijgt het cholesterolniveau in zijn bloed als hij een Westers dieet krijgt en ontwikkelt hij atherosclerose. Als de onderzoekers het bruine vet van deze muis activeren, zo bewezen ze eerder dit jaar, neemt dat inderdaad vetten uit het bloed op om te verbranden. Nu laten ze met een serie onderzoeken ook zien dat de lever de cholesterolrijke bolletjes die overblijven versneld en efficiënt opneemt, zodat het cholesterol niet in bloedvaten ophoopt. “De muizen ontwikkelden minder atherosclerose dan zonder activatie van bruin vet”, zegt eerste auteur dr. Jimmy Berbée.
Bruin vet activeerbaar
Normaal wordt bruin vet door de hersenen geactiveerd als het lichaam is blootgesteld aan milde kou. Het sympathisch zenuwstelsel maakt dan noradrenaline vrij, dat bindt aan de beta-3 adrenerge receptor op bruine vetcellen. De onderzoekers activeerden deze receptor kunstmatig, met een andere stof die eraan kan binden. Berbée: “Andere onderzoekers hebben net laten zien dat de beta-3 adrenerge receptor van menselijke bruine vetcellen op dezelfde manier te activeren is.”
Bruin vet was al lang bekend van baby’s. Sinds in 2009 ontdekt werd dat ook volwassenen activeerbaar bruin vet hebben, staat het sterk in de belangstelling. Bruine vetdepots liggen boven de sleutelbeenderen en langs de aorta. Daarnaast liggen er bruine vetcellen verspreid in wit vet.
