
UMC Utrecht werkt mee aan draagbare kunstnier
ArrayTechnologiestichting STW en de Nierstichting slaan de handen ineen voor de ontwikkeling van een draagbare kunstnier. In een uniek onderzoeksprogramma gaan de stichtingen samen met wetenschappers van het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht op zoek naar nieuwe materialen die voor draagbare kunstnieren cruciaal zijn.
Wereldwijd zijn meer dan twee miljoen mensen afhankelijk van dialyse, die ze meerdere keren per week moeten ondergaan in een ziekenhuis of dialysecentrum. De behoefte aan een draagbare kunstnier, die patiënten zelfstandig, thuis en zelfs ’s nachts kunnen gebruiken, is dan ook groot. Het geeft nierpatiënten niet alleen een hogere kwaliteit van leven en veel meer bewegingsvrijheid, maar leidt ook tot goedkopere zorg.
Om de huidige complexe dialyseapparatuur te kunnen verkleinen tot een draagbare kunstnier moeten onderzoekers een belangrijke wetenschappelijke horde nemen: een nieuw materiaal ontwikkelen dat ureum bindt. Met een dergelijk materiaal moet het mogelijk zijn om fors minder spoelvloeistof (dialysaat) te gebruiken tijdens de dialyse, en de vloeistof zelfs te kunnen hergebruiken. Als voor een dialyse nog maar weinig dialysaat nodig is, opent dat de weg naar een draagbaar dialyseapparaat.
Filteren
Ureum is een afbraakproduct van eiwitten dat je normaal gesproken via de nieren uitplast. Nierpatiënten moeten echter hemodialyse ondergaan om het overtollige ureum en andere afvalstoffen kwijt te raken. De afvalstoffen komen dan terecht in het dialysaat. Wil je het dialysaat hergebruiken, dan moet je de afvalstoffen daaruit zien te filteren. Voor de meeste afvalstoffen lukt dat goed met behulp van actieve kool en harsen. Ureum is daarentegen erg lastig te verwijderen.
Huidige verwijderingstechnieken gebruiken een stof die ureum afbreekt, maar daarbij komt het schadelijke ammoniak vrij. Het nieuwe materiaal waar de Utrechtse wetenschappers nu naar op zoek gaan, bindt ureum zonder dat daarbij ammoniak ontstaat. Dat maakt het mogelijk om dialysaat te hergebruiken zonder gevaar voor ammoniakvergiftiging.
Stroomversnelling
‘Het samenwerkingsprogramma is een fraai voorbeeld van wetenschap die luistert naar de wensen van de maatschappij’, zegt STW-directeur Eppo Bruins. ‘Te veel mensen wachten al te lang op een draagbare kunstnier. Ik ben er trots op dat STW en de Nierstichting deze langverwachte ontwikkeling in een stroomversnelling brengen.’
Gezamenlijk investeren STW en de Nierstichting ruim 700.000 euro in het onderzoek. De bedrijven DSM en Cabot Corporation hebben eveneens een investering toegezegd. Ook diverse internationale organisaties op het gebied van nierdialyse hebben hun steun uitgesproken. Het onderzoek vindt plaats aan de afdeling Nefrologie en Hypertensie van het UMC Utrecht en aan het Utrecht Institute of Pharmaceutical Sciences (Universiteit Utrecht).
Bron: STW en UMC Utrecht