Nieuwe kijk op sociale uitsluiting in ontwikkelingslanden – resultaten Health Inc project
ArraySamen met partners uit Accra, Bangalore, Dakar, Mumbai en Londen hebben onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen (ITG) meer dan drie jaar lang sociale uitsluiting bestudeerd binnen een reeks veelbelovende gezondheidsfinancieringsmechanismen in India, Ghana en Senegal. De bevestiging dat kwetsbare individuen en bevolkingsgroepen worden uitgesloten, is weinig verrassend. De beschrijving van hoe en waarom dat gebeurt, biedt echter de mogelijkheid er iets aan te doen. De resultaten van dit door de Europese Commissie gefinancierde onderzoeksproject – ‘Health Inc, Financing health care for inclusion’ – worden op 28 en 29 oktober op het ITG voorgesteld.
Terwijl de meeste evaluaties van financierings- en bijstandsprogramma’s kijken naar wat een programma met mensen doet, ging Health Inc een stap verder. Het Health Inc-consortium ontwierp een instrument dat de mensen volgt binnen het programma en stap per stap blootlegt hoe en waarom ze uitgesloten worden. Deze SPEC-by-step-tool laat toe sociale uitsluiting te verklaren, en beleidsmakers aan te geven hoe bestaande initiatieven socialer en inclusiever kunnen gemaakt worden.
“Door de sociale, politieke, economische en culturele dimensies (SPEC) van sociale uitsluiting in gezondheidsfinanciering zichtbaar te maken, krijgen beleidsmakers een instrument in handen om het fenomeen effectief te bestrijden,” aldus dr. Werner Soors.
Dat kwetsbare individuën en bevolkingsgroepen nog steeds achtergesteld worden, zal weinigen verbazen. Vrouwen, ethnische minderheden, ouderen en (in India) ‘lagere’ kasten krijgen ondanks gerichte programma’s nauwelijks de zorgen waar ze recht op hebben. In de Indische deelstaat Karnataka, bijvoorbeeld, geraakt minder dan 1 op 5 gerechtigde armen ingeschreven op de gratis gezondheidsverzekering RSBY. Van de ingeschrevenen slagen slechts 8 op 1000 erin hun RSBY-lidmaatschap in gratis zorgen om te zetten. Het Health Inc-project doet echter meer dan deze trieste vaststellingen bevestigen. Het legt uit waarom, op een manier die nog niet eerder is gedaan.
Door de mensen op de voet te volgen, blijkt hoe zelfs de meest essentiële informatie over een programma door bevoegde authoriteiten enkel werd gecommuniceerd binnen eigen kring. Dat was bijvoorbeeld het geval in India en Senegal. Of, meer algemeen, hoe de uitwerking van de programma’s vaak haaks staat op de weinige mogelijkheden die kwetsbare mensen al hebben, en hen daardoor nog meer uitsluit. Dat is bijvoorbeeld het geval als een arme boer zich enkel tijdens kantooruren kan aansluiten in het dorp, maar dan noodgewongen op het veld aan het werk is.
In 2000 berekende de Wereldgezondheidsorganisatie dat meer dan een miljard mensen uitgesloten bleven van essentiële geneeskundige zorgen, omwille van armoede. Sindsdien probeert een veelvoud aan initiatieven in lage- en middeninkomenslanden daar iets aan te veranderen. Innovatieve manieren van gezondheidsfinanciering worden opgezet. Sociale bescherming in de gezondheidszorg krijgt meer aandacht dan ooit. Het contrast tussen goede bedoelingen en bereikt resultaat kan nauwelijks groter zijn. Het aantal armen in deze wereld dat verstoken blijft van gezondheidszorg neemt niet af, en de meest behoeftigen krijgen nog steeds het kleinste stuk van de koek.
“Hoe belangrijk betere financiële toegang tot medische zorgen ook is, het is niet alleenzaligmakend. Van alle niet-financiële barrières is sociale uitsluiting waarschijnlijk de belangrijkste en tegelijkertijd de minst onderzochte, in rijke en in arme landen,” aldus projectleider prof. Bart Criel.
Het Health Inc-project is een samenwerking tussen het ITG, LSE Health (London, VK), CREPOS (Dakar, Senegal), IPH (Bangalore, India), ISSER (Accra, Ghana) en TISS (Mumbai, India). Het consortium maakte ook twee korte films over sociale uitsluiting in Ghana en Senegal.
o Ghana: https://www.youtube.com/watch?v=IJ5sWWhPhaE
o Senegal: https://www.youtube.com/watch?v=mOrnZUz0T4M
Studieresultaten: http://bit.ly/HealthInc
