Context beïnvloedt zelfbeeld na het zien van ultradunne modellen
ArrayTekst bij afbeelding en commentaar geven doorslag over eigen tevredenheid
Het zien van foto’s van ultradunne modellen kunnen tienermeisjes ontevreden maken over hun eigen lichaam. Of dat daadwerkelijk gebeurt, hangt af van de context, bijvoorbeeld een tekst, zoals een ‘disclaimer’ of commentaar van leeftijdsgenoten waarin meisjes die foto’s bekijken. Dit is de uitkomst van het promotieonderzoek op het snijvlak van gezondheidswetenschappen en media-onderzoek van Jolanda Veldhuis. Zij promoveert vrijdag 3 oktober aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
‘Deze vrouw is te mager’
Het maakt uit welke tekst er bij een model staat, ontdekte Veldhuis in haar onderzoek. “Simpele informatie werkt, maar een waarschuwing werkt al gauw averechts,” vertelt ze. “Simpele informatie, bijvoorbeeld ‘deze vrouw heeft ondergewicht’ zorgt ervoor dat tienermeisjes zich tevredener voelen over hun eigen lichaam. Een waarschuwing dat het bekijken van zulke modellen onbewust je zelfbeeld kan beïnvloeden had echter geen effect.”
Als bij een plaatje van een ultradun lichaam staat dat het een lichaam met een normaal gewicht is, zijn meisjes bovendien ontevredener over hun eigen lichaam. Ook reacties van leeftijdsgenoten op dunne modellen doen ertoe. Als zij bijvoorbeeld een ultradun model bestempelen als ‘iemand met maar een paar kilo ondergewicht’ voelen de meisjes zich ook ontevredener. De media kunnen ontevredenheid over het eigen lichaam met relatief simpele informatie tegengaan.
Realistisch beeld media belangrijk
In haar proefschrift concludeert Veldhuis dat een belangrijke rol is weggelegd voor de media. “Juist bij jongeren zijn media een belangrijke bron van informatie en sociale standaarden.” Media plaatsen de foto’s van ultradunne modellen, maar kunnen de heftige negatieve gevolgen voor meisjes bij het zien van ideale lichamen evenzogoed tegengaan, vaak met simpele informatie, en een gezonde lichaamsomvang promoten.
Ontevredenheid met het lichaam kan zich vertalen in ongezonde manieren om eruit te willen zien als de ultradunne vrouwen op de (veelal gephotoshopte) foto. Maar Veldhuis ziet mogelijkheden: “In media kan over de negatieve effecten gediscussieerd worden. Ook kunnen media een realistischer beeld creëren.”
Bron: VU
