Wetenschappelijke integriteit: Perverse prikkels of rotte appels?
Array“Universiteiten moeten meer aandacht besteden aan wetenschappelijke integriteit”
Zo’n 2% van de onderzoekers geeft in onderzoek van Daniele Fanelli (2009) toe tenminste eenmaal data te hebben vervalst of verzonnen. En 34% gaf aan zich tenminste eenmaal te hebben schuldig gemaakt aan twijfelachtige onderzoekspraktijken, zoals veel statistische analyses doen en alleen publiceren wat goed uitkomt. Of zonder dat te melden andere vraagstellingen centraal stellen dan waarvoor het onderzoek was opgezet. Of op vooringenomen wijze de bestaande kennis samenvatten. Hoe wapen je als universiteit onderzoekers tegen dagelijkse wetenschappelijke dilemma’s? Vrijdag 2 mei spreekt Lex Bouter, voormalig rector magnificus, zijn oratie Perverse prikkels of rotte appels? uit. Hij is vanaf 1 mei hoogleraar Methodologie en integriteit bij de Vrije Universiteit Amsterdam en VU medisch centrum. Pers is van harte uitgenodigd om aanwezig te zijn bij de oratie.
Weerbaarheid van onderzoekers
Lex Bouter zegt in zijn oratie: “Uiteraard moeten gevallen van wetenschappelijk wangedrag worden opgespoord en aangepakt. Maar nog belangrijker is dat gewerkt wordt aan de weerbaarheid van alle onderzoekers.” Het gaat om de dagelijkse dilemma’s waarbij preventie van twijfelachtige onderzoekspraktijken van groot belang is. Scholing van onderzoekers, kwaliteitszorg op de werkvloer en een open cultuur waarbij dilemma’s bespreekbaar zijn en men elkaar aanspreekt op dubieus gedrag, zijn belangrijke voorwaarden.
Verantwoordelijkheid voor universiteiten en financiers
Bouter: “Universiteiten moeten zorgen dat de scholing op orde is en de cultuur deugt. En kritisch kijken naar perverse prikkels, zoals een te hoge publicatiedruk. Maar ook moeten zij voor goede richtlijnen zorgen. En voor een eerlijke en transparante procedure bij vermoedens van schending van de wetenschappelijke integriteit. De financiers van onderzoek kunnen eveneens een belangrijke rol vervullen:door alert te zijn op perverse prikkels en door eisen te stellen aan de kennisinstellingen. En met name door onderzoek te stimuleren naar de wijze waarop de wetenschappelijke integriteit het best kan worden gewaarborgd. Want we weten daar nog veel te weinig van.”
Seminar wetenschappelijke integriteit
Voorafgaand aan de oratie vindt een internationaal seminar plaats waar diverse wetenschappers spreken over wetenschappelijke integriteit: Daniele Fanelli, Nils Axelsen, André Knottnerus, Joske Bunders en Jeroen Geurts. Aanmelden is verplicht.
Bron: VUmc
