Miljoenensubsidie voor onderzoek naar borstkankerrisico en veiligere chemotherapie
Array
Welke vrouwen lopen risico om borstkanker te ontwikkelen in beide borsten? En hoe kun je de soms zeer ernstige bijwerkingen van chemotherapie met zogenoemde fluoropyrimidines voorkomen? Twee onderzoeksprojecten van het Antoni van Leeuwenhoek die deze vragen moeten gaan beantwoorden, ontvangen ieder ruim een miljoen euro subsidie van KWF Kankerbestrijding / Alpe d’HuZes.
Sommige vrouwen die borstkanker krijgen, ontwikkelen na verloop van tijd een tumor in de andere borst dan waar de kanker aanvankelijk zat. Deze zogenoemde contralaterale borstkanker komt relatief vaak voor bij vrouwen met een mutatie in de ‘kankergenen’ BRCA1 of BRCA2 of een andere vorm van erfelijke borstkanker. Maar welke vrouwen uit deze groep lopen een hoog risico, en bij welke is de kans klein dat de kanker opduikt in de andere borst? Dr. Marjanka Schmidt, onderzoeker bij het Antoni van Leeuwenhoek, wil dit in kaart gaan brengen. Ze zal dit doen aan de hand van bestaande gegevens over borstkankerpatiënten uit enkele grote Nederlandse en internationale databanken.
Schmidt zal de uitkomsten van haar zoektocht omvormen naar een online beslissingsmodel voor vrouwen en hun behandelend artsen. Met het beslissingsmodel kunnen de vrouwen zien welk risico zij lopen en welke preventieve maatregelen eventueel zijn aan te raden. De prognose voor na het ontwikkelen van borstkanker in de andere borst zal ook worden meegenomen. Het project van Schmidt krijgt van KWF Kankerbestrijding / Alpe d’Huzes een subsidie van 1,2 miljoen euro. Het project zal vijf jaar lopen en is een samenwerking tussen het Antoni van Leeuwenhoek en het Erasmus MC te Rotterdam. Maartje Hooning en Ewout Steyerberg van het Erasmus MC zijn de medeaanvragers van de subsidie.
Veiligere chemotherapie
Internist-oncoloog-klinisch farmacoloog prof. dr. Jan Schellens, mdl-arts dr. Annemiek Cats van het Antoni van Leeuwenhoek en ziekenhuisapotheker-klinisch farmacoloog prof. dr. Henk-Jan Guchelaar van het Leids Universitair Medisch Centrum ontvangen 1,1 miljoen subsidie van KWF Kankerbestrijding / Alpe d’HuZes voor de ontwikkeling van methoden om de veiligheid van behandeling met de veelgebruikte anti-kankermiddelen fluoropyrimidines te verbeteren. Fluoropyrimidines, zoals de middelen 5-fluorouracil en capecitabine, maken deel uit van de standaard chemotherapie bij dikkedarmkanker en borstkanker. De middelen worden soms ook gegeven bij maagkanker, endeldarmkanker en alvleesklierkanker. In Nederland ontvangen ongeveer 10.000 patiënten per jaar deze anti-kankermiddelen. Vier procent van hen blijkt niet in staat om de medicijnen goed af te breken. Deze patiënten krijgen last van ernstige, soms zelfs dodelijke bijwerkingen. Tot de meest ernstige bijwerkingen horen hevige diarree en bloedvergiftiging. Ongeveer een op de tien patiënten met de afbraakstoornis die deze bijwerkingen krijgt, overlijdt eraan.
Schellens en zijn collega’s zijn bezig met de ontwikkeling van DNA- en eiwittesten waarmee van tevoren kan worden voorspeld wie gevoelig is voor deze bijwerkingen. Ook zijn zij een Nederlands netwerk van ziekenhuizen en laboratoria aan het opzetten om deze testmethoden voor alle patiënten beschikbaar te maken. De verwachting is dat de veiligheid van behandeling met fluoropyrimidines hierdoor sterk zal verbeteren.
