’s Werelds grootste collectie tbc-stammen in Antwerpen
ArrayHet Instituut voor Tropische Geneeskunde krijgt verantwoordelijkheid over de Ark van Noach van de tuberculose
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) draagt het beheer van ’s werelds grootste publieke collectie tuberculose stammen over aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen. Deze tuberculose stammen zijn van groot belang voor wetenschappelijk onderzoek naar de besmettelijke ziekte, vooral om resistentie van de tbc-bacterie tegen medicijnen beter te begrijpen. In november waarschuwde de Europese Commissie en het Europees Centrum voor Ziektepreventie en –Bestrijding (ECDC) nog voor groeiende antibioticaresistentie in Europa.
De tbc-stammen van het onderzoeks- en trainingsprogramma voor tropische ziekten (TDR) van de WHO gaan deel uitmaken van de mycobacterie stammencollectie binnen het consortium van Belgian Culture Collection of Microorganisms (BCCM), dat naast tbc ook Buruli ulcus-stammen bevat. 
De TDR-collectie bevond zich al in Antwerpen, maar komt nu ook officieel in Belgische handen. De publieke BCCM-ITM-collectie wordt hiermee de meest uitgebreide databank voor het typeren van tbc-bacteriën wereldwijd.
Het BCCM consortium werd in 1983 door de federale overheid in het leven geroepen om de verzamelingen van bacteriën, schimmels en andere micro-organismen in Belgische instellingen te coördineren. Vandaag zijn er zeven BCCM-collecties die elk gehuisvest worden in de instelling waar ze historisch gegroeid zijn en bestudeerd worden.
De tbc-bacteriën in de vriezers van de beveiligde laboratoria van het ITG vertegenwoordigen de diversiteit aan tbc-stammen wereldwijd, evenals verschillende resistentiepatronen.
“Wij zijn trots dat men ons deze Ark van Noach van de tuberculose toevertrouwt. De collectie stelt wetenschappers in staat de ziekte beter te begrijpen en om nieuwe medicijnen en diagnostiek te ontwikkelen. Deze stammen hebben hun sporen al verdiend bij het ontwikkelen van een test voor het diagnosticeren van resistente tbc. Gezien de groeiende resistentie tegen medicijnen zullen ze in de toekomst nog waardevoller zijn,” aldus dr. Leen Rigouts. Rigouts is verantwoordelijk is voor de BCCM-ITM-collectie en stond 10 jaar geleden mede aan de wieg van de TDR-collectie.
In Antwerpen zal men verder gaan met het in kaart brengen van het volledige genoom van de tbc-stammen. Afgelopen jaar werden 190 stammen van de TDR-databank al getypeerd door onderzoekers van het ITG en de London School of Hygiene and Tropical Medicine. Hierdoor krijgen de tbc-stammen nog meer betekenis voor fundamenteel onderzoek naar vaccins en de ontwikkeling van diagnostiek en nieuwe geneesmiddelen. In 2014 zullen de onderzoeksresultaten van de typering van de tbc-stammen gepubliceerd worden.
Door de integratie binnen BCCM-ITM is de toegankelijkheid én de kwaliteitsbewaking van de uitgebreide collectie opgeschroefd volgens de ISO9001-norm. Door middel van gedifferentieerde prijsstelling zullen ook kleine bedrijven en non-profitorganisaties toegang tot de databank blijven houden.
Het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG)in Antwerpen, Stichting van Publiek Nut, is een van de belangrijkste instellingen ter wereld voor onderwijs, onderzoek en dienstverlening in de tropische geneeskunde (met inbegrip van aids) en de internationale gezondheidszorg. www.itg.be
Op het ITG werken 450 mensen, waarvan een groot deel hooggespecialiseerde onderzoekers en technici. Jaarlijks volgen een 500-tal artsen, wetenschappers en verpleegkundigen uit de hele wereld gevorderde studies aan het ITG, en 120 internationale onderzoekers werken er aan een doctoraat. De medische diensten verrichten jaarlijks 40.000 consultaties en geven advies aan honderden andere artsen en ziekenhuizen. De webstek www.reisgeneeskunde.be informeert zo’n 300.000 bezoekers per jaar, in drie talen.
Het ITG voert ook een omvangrijk programma uit voor capaciteitsversterking in ontwikkelingslanden, in een netwerk met een hele reeks zusterinstellingen in Afrika, Zuid-Amerika en Azië.
