Opinie: De overhevelingen gaan niet alleen om cijfers, maar vooral om mensen
ArrayOp 9 juli 2013 heeft het ministerie van VWS de voortgangsbrief ‘Hervorming Langdurige Zorg’ van staatssecretaris van Rijn gepubliceerd. In deze brief zet de staatssecretaris uiteen wat er de afgelopen periode gedaan is in de sector, wat er veranderd is in het beleid en waar de focus de komende periode op ligt. Wat zeggen de gegeven cijfers en hoe kunt u deze interpreteren? Willem Rutgers neemt u hierin mee.
Op 1 januari 2015 starten de verschillende overhevelingen naar de gemeenten (Wmo) en de zorgverzekeraars (ZvW). Dit betekent dat 2014 in het teken staat van voorbereidingen en het sluiten van de nodige contracten. Betrokken partijen zijn momenteel volop bezig om hier invulling aan te geven. Ze herzien hun strategie en visie op de zorg en de maatschappij en geven daardoor nu al een nieuwe invulling aan de organisatie. Ze maken gebruik van nieuwe aanbestedingsvormen en partijen oriënteren zich op generieke kwaliteitssystemen. Hierbij zijn niet alleen de cijfers en financiën van belang, maar vooral ook de mensen: de burger staat centraal en wordt meer en meer zelf verantwoordelijk voor de (regie van de) eigen ondersteuningsvraag.
De basis
Aan de basis van deze veranderingen staat een aantal kenmerken:
- De burger staat centraal en er wordt uitgegaan van de eigen kracht en die van de maatschappij;
- De formele en informele zorg zijn met elkaar verweven;
- Zorg en welzijn worden gescheiden, evenals de verzorging en verpleging;
- De gemeente krijgt de rol als ‘voordeur’ voor hulpmiddelen, ondersteuning en (langdurige) zorg;
- Er komt meer samenwerking tussen het gehele maatschappelijke middenveld (burgers, gemeenten, zorgaanbieders, welzijnsorganisaties en verenigingen);
- Er komt meer focus op wijkteams met wijkverpleegkundigen als spil tussen het medische en sociale domein;
- Verschillende financieringsstromen zijn aanwezig (kern AWBZ, Zvw, Wmo, PGB, de particuliere financiering etc.
Kaders en richtlijnen
Hoewel er bij deze veranderingen een grote mate van beleidsvrijheid voor uitvoerders is, worden ook handreikingen gegeven, zoals in wet- en regelgeving (bijvoorbeeld voor de Jeugdwet). Ook komt er naar verluidt een juridisch kwaliteitskader en komen er afspraken over de inzet van de IGZ (Inspectie Gezondheidszorg) binnen het gemeentelijke domein. Over de kosten die gepaard gaan met de overhevelingen wordt ook steeds meer duidelijk. Inzage en vertaling van deze kosten geeft zicht op waar de veranderingen gaan plaatsvinden en hoe partijen zich hierop kunnen voorbereiden. In tabel 1 in het artikel (via onderstaande link) wordt een beknopt totaaloverzicht gegeven van de maatregelen voor de langdurige zorg in de periode 2014 t/m 2018.
