Maastricht UMC+ maakt veiliger gebruik van dure biologicals
ArrayBiologicals Veiligheidscommissie kan onnodige sterfgevallen voorkomen
MAASTRICHT, 4 juli 2013 – Het Maastricht UMC+ is het eerste ziekenhuis in Nederland dat werkt met een Biologicals Veiligheidheidscommissie. Onlangs werd de pilotfase succesvol afgerond. Patiënten die in aanmerking komen voor dit type medicijn worden in de nieuwe situatie doorverwezen naar een screeningsbureau om infectierisico’s duidelijker in kaart te brengen. Dat voorkomt onnodige complicaties en sterfgevallen volgens de oprichters Marieke Pierik (MDL-arts) en Astrid van Tubergen (reumatoloog). De Veiligheidscommissie bestaat verder uit verschillende specialisten, van dermatologen tot oogartsen.
Biologicals zijn kunstmatig geproduceerde geneesmiddelen die dezelfde structuur hebben als van nature voorkomende eiwitten van het menselijk lichaam. Ze beïnvloeden het eigen immuunsysteem en chronische ontstekingsprocessen kunnen zodoende worden bestreden. Biologicals zijn cruciaal in de behandeling van verschillende gecompliceerde chronische ontstekingsziekten, waaronder de ziekte van Crohn, psoriasis en reumatoïde artritis. In het Maastricht UMC+ worden ze jaarlijks aan meer dan 800 patiënten voorgeschreven. Het gebruik van een biological is echter vaak erg duur: gemiddeld ongeveer 14.000 euro per patiënt. Daarnaast kunnen deze medicijnen gevaarlijke bijwerkingen hebben. Biologicals kunnen infecties veroorzaken of bestaande sluimerende infecties stimuleren, zoals tuberculose en hepatitis B, met in zeer ernstige gevallen de dood als gevolg.
Verwarring
Om bijwerkingen en complicaties te voorkomen zijn vanuit verschillende specialismen protocollen opgesteld. Maar deze richtlijnen verschillen sterk van elkaar en zijn in beperkte mate aangepast aan de lokale Nederlandse situatie. Dat leverde wel eens problemen op. Als voorbeeld: de ziekte van Bechterew is een chronische ontsteking van de rug die ook vaak gepaard gaat met andere klachten. De patiënt kan daarom bij diverse specialisten in behandeling zijn: voor gewrichtsklachten bij de reumatoloog, voor psoriasis bij de dermatoloog, en bij de MDL-arts voor een chronische darmontsteking. Elk van deze specialisten kan een biological voorschrijven voor één van de uitingen van de ziekte. Ieder hanteerde daar echter een ander protocol voor. “Bij de ene specialist was bijvoorbeeld een bloedtest voor het hepatitis B virus vereist, terwijl dat bij de ander niet nodig was”, zegt Pierik. “Dat zorgde voor veel verwarring bij zowel artsen als patiënten.”
Screening
Door de oprichting van de Biologicals Veiligheidscommissie verwijst de specialist een patiënt die in aanmerking komt voor zo’n medicijn nu eerst door naar het screeningsbureau. Een gespecialiseerd verpleegkundige brengt dan aan de hand van één vast protocol het infectierisico in kaart. Wanneer wordt gestart met de biological fungeert de verpleegkundige tevens als aanspreekpunt voor de patiënt. Tijdens de behandeling worden complicaties opgespoord en vastgelegd in een databank. Indien nodig wordt het protocol aangepast om onnodig risico te voorkomen. “Door het gebruik van slechts één strikt protocol dat ziekenhuisbreed wordt gehanteerd en één centraal aanspreekpunt wordt er dus veel meer duidelijkheid gecreëerd voor artsen en patiënten”, zegt van Tubergen.
Veiligheid voor alles
In de onlangs afgeronde pilotfase (gestart in januari 2013) zijn er tot op heden al 130 patiënten succesvol in het traject ingestroomd. Het streven is om uiteindelijk aan het einde van dit jaar 800 tot 1000 patiënten veilig te monitoren via het screeningsbureau. Van Tubergen: “Biologicals kunnen nu veel veiliger worden ingezet. Bijwerkingen worden namelijk tijdig opgespoord en onnodig infectiegevaar wordt voorkomen, evenals mogelijke sterfgevallen.”
