Hoop voor slachtoffers kindermisbruik
ArrayEen op de tien vrouwen is als kind lichamelijk mishandeld of seksueel misbruikt. Dit leidt vaak tot klachten die voortduren tot in de volwassenheid. Op 28 februari promoveren de psychiaters Ethy Dorrepaal van PsyQ en Kathleen Thomaes van GGZ inGeest op hun onderzoeken naar een nieuwe behandelmethode voor misbruikslachtoffers met een complexe posttraumatische stressstoornis. De uitkomsten zijn hoopgevend. Dorrepaal ziet een duidelijke vermindering van klachten, Thomaes constateert een verbeterde hersenfunctie.
Vijftig procent hiervan ontwikkelt een posttraumatische stress stoornis (PTSS), met nachtmerries, flashbacks, vermijding van alles dat aan trauma doet denken, afvlakking van gevoel, overmatige waakzaamheid en dergelijke. Deze trauma’s verstoren ook vaak de persoonlijkheidsontwikkeling. Kinderen leren daardoor niet op een gezonde manier om met gevoelens om te gaan. Ze beschadigen zichzelf, hebben moeite met concentratie en geheugen, hebben een negatief zelfbeeld, moeite met persoonlijke contacten, onbegrepen lichamelijke klachten en gebrek aan toekomstperspectief. We spreken dan van een complexe PTSS. Dit gaat veelal samen met psychiatrische stoornissen zoals een depressie of een borderline persoonlijkheidsstoornis en ook met verandering in hersenfunctie.
Verstoorde hersenfunctie
Met behulp van MRI-scans heeft Kathleen Thomaes zichtbaar gemaakt dat de hersenactiviteit van patiënten met een complexe PTSS verstoord is ten opzichte van gezonde vrijwilligers, en dat de afwijkingen ook complexer zijn dan die van mensen met een PTSS na een eenmalig trauma. Het gaat dan om
hersengebieden die te maken hebben met de regulering van angstreacties en het emotionele geheugen, zoals de amandelkernen (de amygdala), het zeepaardje (de hippocampus) en de voorhersenen (prefrontale cortex).
Vroeger en verder
Voor vrouwen met een complexe PTSS was tot nu toe in Nederland geen wetenschappelijk bewezen passende behandeling, maar de promovendi vonden samen met hun copromotor Nel Draijer in de VS een stabiliserende behandeling die geschikt was: Vroeger en verder. Ethy Dorrepaal stelt vast dat na twintig weken behandelen de klachten aanmerkelijk verbeteren; Kathleen Thomaes concludeerde hetzelfde voor de hersenfunctie. Ook hoopgevend is dat, juist als de persoonlijkheidsontwikkeling het ernstigst is verstoord, deze behandeling goed vol te houden blijkt. Daarna is op angst gerichte vervolgbehandeling vaak mogelijk.
Vergoeding noodzakelijk
De gevolgen van kindermishandeling kunnen dus ernstige, maar behandelbare psychiatrische stoornissen zijn. Vergoeding is daarvoor volgens beide promovendi even vanzelfsprekend als het gipsen van een door kindermishandeling gebroken been. Dit uit het zorgverzekeringspakket halen – zoals onlangs voorgesteld door het College voor zorgverzekeringen – betekent het opnieuw onthouden van de noodzakelijke zorg, en lijkt bovendien gezien de maatschappelijke kosten ook nog kostenineffectief.
bron: VUMC
