Vrouwen met verwijde slagader eerder behandelen

Risico op een aneurysma bij vrouwen onderschat
Vrouwen overlijden vaker na de behandeling van een verwijde buikslagader dan mannen. Bij hen komt een gescheurde slagader meer voor, waardoor zij vaak acuut geopereerd moeten worden. Ook hebben zij ernstige complicaties. Vrouwen worden te laat behandeld en de nieuwere operatietechniek is minder geschikt voor hen. Door de diagnose nauwkeuriger te stellen en de operatietechniek aan te passen, kunnen levens gespaard worden. Daarvoor pleit arts-onderzoeker Nathalie Grootenboer van Erasmus MC in haar promotieonderzoek.

Jaarlijks overlijden in Nederland ongeveer tweeduizend mensen aan een gescheurde slagader. Deze scheuring is het gevolg van een verwijding van de slagader. De meest voorkomende plaats is de slagader in de buik. Een verwijde slagader wordt vaak per toeval ontdekt met een echo of scan voor andere doeleinden. Er zijn meestal geen duidelijke symptomen. Hierdoor weten de meeste mensen niet dat zij een aneurysma hebben. Een bloeding door een gescheurde slagader in de buik is meestal dodelijk. Meer dan de helft van de patienten overlijdt voor aankomst in het ziekenhuis, waarna ook nog eens de helft van de patienten overlijdt tijdens of kort na de operatie. De kans op het ontstaan van een aneurysma neemt toe na het vijftigste levensjaar.

Nathalie Grootenboer, arts-onderzoeker: “In de praktijk wordt over een verwijde slagader gesproken wanneer de diameter meer dan drie centimeter is. De behandeling start wanneer de diameter van de slagader meer dan vijf en halve centimeter is. Deze richtlijn is opgesteld op basis van onderzoek bij vooral mannen. Vrouwen hebben gemiddeld kleinere slagaderen dan mannen, waardoor zij nu in een verder gevorderd stadium van ziekte zijn voordat zij worden behandeld. Het is veel nauwkeuriger om over een verwijde slagader te spreken als de diameter ander half keer de grootte is van de normale slagader. Hierdoor kan de diagnose van een verwijde slagader eerder gesteld worden en kunnen vrouwen eerder behandeld worden. De kans dat de slagader scheurt, is dan kleiner.”

Zowel na geplande als acute operaties overlijden vrouwen eerder dan mannen. Met de nieuwere operatietechniek waarbij een stent wordt ingebracht via de lies, overlijden vrouwen twee keer vaker dan mannen en ondervinden zij ernstige complicaties zoals een hartinfarct en bloedingen tijdens of kort na de operatie. Ook mislukt de ingreep vaker bij vrouwen, duurt de behandeling langer of moeten extra operaties plaatsvinden. “Ook hiervoor is deels een verklaring terug te vinden in de anatomie. Het instrumentarium is meer geschikt voor mannen dan voor vrouwen”, zegt Grootenboer.

Naast het verbeteren van de diagnose en behandeling is ook het verhogen van het bewustzijn belangrijk stelt Grootenboer. “Veel vrouwen beseffen niet dat hart- en vaatziekten de belangrijkste oorzaak zijn van overlijden. Beseffen zij dat wel, dan hebben zij geen idee wat het effect is van bepaalde risicofactoren zoals diabetes, hoge bloeddruk en roken.”

Nathalie Grootenboer is gepromoveerd op woensdag 7 november 2012.

Vrij Universiteit Amsterdam & VUmc

http://www.vumc.nl