Röntgenonderzoek borstkas op jonge leeftijd vergroot kans op borstkanker bij vrouwen met een BRCA-mutatie

Vrouwen die draagster zijn van een mutatie in het BRCA1- of BRCA2-gen hebben een verhoogde kans op borstkanker als er vóór het 30^e levensjaar röntgenonderzoek op de borstkas is verricht. Dat rapporteren onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut – Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis vandaag in een publicatie in de online British Medical Journal.

Met röntgenonderzoek op de borstkas wordt hier al het diagnostische onderzoek bedoeld waarbij de borststreek in beeld wordt gebracht, zoals röntgenfoto’s van de borstkas, mammogrammen en CT-scans. Volgens onderzoekers dr. ir. Anouk Pijpe en prof. dr. ir. Floor van Leeuwen hebben hun bevindingen mogelijk gevolgen voor de screening op borstkanker bij vrouwen met een bewezen aanleg voor het krijgen van borstkanker.

In het onderzoek – een samenwerking tussen drie grote landelijke studies onder BRCA1/2-mutatiedraagsters uit Engeland, Frankrijk en Nederland – is aan bijna tweeduizend vrouwen, allen draagster van een mutatie in het BRCA1- of BRCA2-gen, gevraagd of zij ooit röntgendiagnostiek op de borstkas of screening door middel van mammogrammen hebben ondergaan en zo ja, welke soort, op welke leeftijd en hoe vaak. Niet eerder werden alle mogelijke soorten diagnostiek in één studie meegenomen en werd er daaruit één totale blootstellingsmaat berekend.

Uit het onderzoek blijkt dat BRCA1/2-mutatiedraagsters een anderhalf tot bijna tweemaal verhoogde kans op borstkanker hebben als zij vóór hun 30^e levensjaar röntgendiagnostiek of screening door middel van mammogrammen hebben ondergaan, in vergelijking tot BRCA1/2-mutatiedraagsters bij wie dit niet of pas na hun 30^e gebeurd is. Uit ander onderzoek is bekend dat vrouwen uit de algemene bevolking geen verhoogd risico op borstkanker hebben na dit soort blootstellingen.

“Draagsters van een BRCA-genmutatie hebben sowieso een aanzienlijk grotere kans op het krijgen van borstkanker dan vrouwen die geen draagster zijn,” licht Anouk Pijpe toe. “Om die reden worden zij vanaf relatief jonge leeftijd gescreend om borstkanker in een zo vroeg mogelijk stadium te ontdekken. Hoewel een aantal draagsters weliswaar baat heeft gehad bij deze screening, blijkt nu dat screening op zeer jonge leeftijd door middel van mammogrammen het risico op borstkanker bij deze groep kan verhogen.”

Gelukkig is er in Nederland een richtlijn waardoor jonge BRCA1/2-mutatiedraagsters al een hele tijd niet meer standaard met mammogrammen worden gescreend. Dat gebeurt nu door middel van MRI, waarbij geen röntgenstraling wordt gebruikt. In andere landen is dat echter niet altijd het geval. Volgens de onderzoekers verdient het dan ook aanbeveling om ook daar zo snel mogelijk de Nederlandse richtlijn in te voeren.

In Nederland kunnen BRCA1/2-mutatiedraagsters dus wel gewoon naar hun reguliere controles blijven gaan.

NKI

http://www.avl.nl

Het Antoni van Leeuwenhoek behoort al decennia tot de absolute wereldtop in kankerzorg en -onderzoek. De unieke combinatie van zorg en onderzoek binnen één instituut maakt voor kankerpatiënten het verschil. In multidisciplinaire teams werken alle in kanker gespecialiseerde zorgprofessionals continu aan op maat gemaakte behandelplannen. Want in de kern is geen enkele kanker gelijk. Patiënten met (een vermoeden van) kanker kunnen in het Antoni van Leeuwenhoek terecht voor de nieuwste onderzoeks- en behandelfaciliteiten en een persoonlijke benadering. Het Antoni van Leeuwenhoek koos ruim honderd jaar geleden al voor de combinatie van de specialistische zorg van het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis en het onderzoek van het Nederlands Kanker Instituut onder een dak. Bij het Nederlands Kanker Instituut - de wetenschappelijke tak van het Antoni van Leeuwenhoek - werken ruim 560 onderzoekers aan grensverleggend onderzoek naar kanker. Dit wetenschappelijke onderzoek wordt voor een belangrijk deel mede mogelijk gemaakt door KWF Kankerbestrijding en het ministerie van VWS. Het Antoni van Leeuwenhoek is het enige door de OECI aangewezen Comprehensive Cancer Center in Nederland. Voor meer informatie: www.avl.nl en www.nki.nl.