Onderzoek ‘biologisch’ leidt tot ongefundeerde conclusies in media
ArrayRecent literatuuronderzoek van de universiteit van Stanford toont vooral aan dat het nog te vroeg is om uitspraken te doen over gezondheidseffecten van biologische producten. Dat stelt Jan Willem Erisman, directeur bij het Louis Bolk Instituut. “In plaats van de voorbarige conclusie dat biologische producten niet gezonder zijn, blijkt vooral dat er méér onderzoek verricht moet worden, dat is relevant, nu er steeds meer biologische producten geconsumeerd worden. Tot nog toe is slechts een beperkte hoeveelheid inhoudsstoffen onderzocht, en een fractie van het onderzoek ging over effecten op gezondheid.”
Van inhoudsstoffen naar effect
Meer dan 90% van de 237 onderzoeken is gericht op het vergelijken van inhoudsstoffen als vitamines en eiwitgehaltes. “Daarmee heb je dus nog geen effect op de gezondheid van mensen onderzocht”, stelt Erisman. “Bovendien is maar een zeer beperkte hoeveelheid inhoudsstoffen onderzocht – de overige duizenden componenten zijn niet onderzocht, terwijl die ook een functie hebben. Het is dus nog te vroeg om wetenschappelijk verantwoorde uitspraken over algemene gezondheidseffecten van biologische producten of producten uit de intensieve landbouw te doen.
Van aanwijzingen naar bewijs
Er zijn wel aanwijzingen voor gezondheidseffecten van biologisch producten. In het KOALA- onderzoek van het Louis Bolk Instituut en Universiteit Maastricht is geconstateerd dat bij jonge kinderen die biologische zuivel gebruikten tot 30% minder eczeem voorkwam. De onderzoekers verwachten dat uit toekomstig grootschaliger onderzoek met moderne technieken zoals Metabolomics méér effecten boven tafel komen. Dergelijke aanwijzingen voor gezondheidseffecten vragen om vervolgonderzoek. Dat is complex en tijdrovend, maar wel uiterst relevant in een maatschappij waarin gezondheidsbevordering en gezondheidszorg belangrijke waarden zijn, en bovendien tot hoge overheidsuitgaven leiden.
Gezondheid van kinderen die biologisch eten
In het onderzoeksproject Koala (2008-2012) heeft het Louis Bolk Instituut onderzocht of biologische producten een gezondheidsbevorderende werking hebben. De onderzoekers hebben dit bij kinderen van 7 en 8 jaar bestudeerd en richtten zich op de ontwikkeling van overgewicht en allergie. Ook vergeleken ze de nieuwe onderzoeksdata met de resultaten die eerder uit het Koala-onderzoek (2000-2007) zijn gekomen. Wij voerden het onderzoek samen met de Universiteit van Maastricht uit. Het project werd door het Ministerie van Economische Zaken gefinancierd in het kader van de Nota Biologische Landbouw.
Waarom zou biologisch gezonder zijn?
De hypothese is dat biologische voeding een gezondheidsbevorderende werking heeft. De producten komen voort uit een teeltsysteem dat geen gebruik maakt van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen. De plant zelf moet robuust zijn, waardoor ziekten en plagen minder kans krijgen. Bovendien wordt in de veehouderij antibioticum incidenteel in plaats van systematisch toegediend. Bij dieren is duidelijk geworden dat biologische voeding effect heeft op het immuunsysteem. Meer hierover leest u in de Nederlandstalige samenvatting van onze publicatie:” Organic More Healthy?” uit 2007.
Conclusies
In het eerste Koala-onderzoek is van ruim 2800 zwangere vrouwen uitgebreid informatie verzameld over hun leefstijl en voeding. Sinds hun geboorte zijn de kinderen onderzocht en elk jaar opnieuw gescreend. Dit is het enige onderzoek wereldwijd waarbinnen het effect van biologische voeding of andere specifieke leefwijzen op de gezondheid van opgroeiende kinderen wordt onderzocht. Kinderen die overwegend biologische zuivelproducten gebruikten, bleken op 2-jarige leeftijd 30% minder kans op eczeem te hebben. Uit dit vervolgonderzoek bij 7- tot 8-jarigen bleek dat dit effect overigens niet meer significant was. De kinderen die biologische zuivelproducten gebruikten, bleken wel minder risico op astma te hebben. Verder blijkt moedermelk van vrouwen die biologisch-dynamische zuivel nuttigen, meer gunstige vetzuren (zoals rumenzuur en trans-vacceenzuur) te bevatten en minder ongunstige transvetzuren (zoals elaidinezuur). Deze en andere conclusies zijn in wetenschappelijke tijdschriften gepubliceerd, zoals in het British Journal of Nutrition, Organic Agriculture en in Allergy. Kijk voor meer informatie op de website van het gezamenlijke Koala-onderzoek.
Over het Louis Bolk Instituut
Het Louis Bolk Instituut is een internationaal onafhankelijk kennisinstituut ter bevordering van écht duurzame landbouw, voeding en gezondheid. Dankzij praktijkgericht onderzoek en advies dragen wij bij aan een gezonde groei van bodem, plant dier en mens in hun natuurlijke leefomgeving. Onze 65 werknemers zijn actief vanuit hoofdkantoor Driebergen, Accra (Ghana) en Kampala (Oeganda). Belangrijke opdrachtgevers zijn onder andere het Ministerie van EL & I, provincies en waterschappen en het bedrijfsleven.
Bron: Nieuwsbank
