Veel mensen van slag door zomertijd
ArrayIn de nacht van aanstaande zaterdag op zondag zetten we de klokken een uur vooruit. Daarmee zitten we twee uur voor op de tijd in Greenwich, de GMT. Dat doet Belgie al sinds 1940, met een rustperiode tussen 1946 en 1977. Toch steekt het verzet tegen het zomeruur ieder jaar weer de kop op.
Het zomeruur is ingevoerd opdat we langer zouden kunnen genieten van daglicht. Het idee kwam uit een essay van de Amerikaanse politicus en wetenschapper Benjamin Franklin in 1784, maar het waren de Duitsers die ten tijde van de Eerste Wereldoorlog voor het eerste het zomeruur omzetten in de praktijk. Niet veel later volgden verscheidene andere Westerse landen. Zo’n 40% van de mensen geeft aan ongeveer een dag nodig te hebben om aan zomertijd te wennen. En maar liefst een op de tien Nederlanders is echt behoorlijk van slag als de klok een uur vooruit wordt gezet en heeft minstens een week nodig om weer in het goede ritme te komen. Ook blijkt dat vrouwen meer moeite hebben om zich aan te passen aan de zomertijd dan mannen. Dat de overgang naar zomertijd onze biologische klok ontregelt en dus ons ritme kan verstoren, is al langer bekend. Maar dat zoveel mensen er zeker een dag of meer aan moeten wennen, is opmerkelijk. Gelukkig raakt niet iedereen van slag of uit zijn ritme van dat uurtje verschil. Sterker nog, relatief veel jonge mensen verheugen zich er juist op. Langer licht en dus meer tijd om iets uit de dag te halen, vinden zij.
Er bestaan veel argumenten tegen het zomeruur. Zo zou de energiebesparing die voorstanders luidop prijzen, niet zo indrukwekkend zijn. Mensen zouden extra stress hebben en sneller ziek worden door de zomertijd. Door die stress zouden er ook meer verkeersongevallen plaatsvinden. Om die redenen heeft Rusland vorig jaar de zomertijd reeds afgeschaft.
In 2007 kwam de Europese Commissie met een analyse van de richtlijn over het zomeruur op de proppen. Daaruit bleek dat de economische sectoren van de lidstaten al sinds de eerste richtlijn in 1980 hun activiteiten afgestemd hebben op de zomertijd. De besparing op vlak van energie blijkt inderdaad heel beperkt te zijn. Men gebruikt inderdaad ’s avonds minder licht, maar ’s ochtends draait de verwarming een uur langer en de ’s rijden ’s avonds vaker, waardoor er meer brandstof verbruikt wordt.
Positief
De analyse kon ook geen oorzakelijk verband tonen tussen de verkeersveiligheid en het zomeruur. De lichamelijke gevolgen van de uurwissel voor de mens zijn er wel, maar meestal gaat het over kleine kwalen die niet lang duren.
Waarom wordt de klok 2 keer per jaar verzet?
Nederland heeft in 1977 de zomertijd ingevoerd om aan te sluiten bij de buurlanden. De zomertijd en de wintertijd zijn een afspraak van de Europese Unie. In bijna alle landen van Europa gaat de klok in maart een uur vooruit. En in oktober een uur achteruit.
Klok verzetten om aan te sluiten bij buurlanden
Veel andere Europese landen hebben de zomertijd ingevoerd om energie te besparen. De Nederlandse overheid voerde de zomertijd in 1977 in, zodat Nederland dezelfde tijd had als de buurlanden. Sinds 1980 is de zomertijd Europees geregeld.
Het begin en einde van de zomertijd staat in de Europese Richtlijn 2000/84/EG. In de Nederlandse Wet tot nadere regeling van de tijd staat dat de Centraal-Europese Tijd de standaardtijd is (ook wel bekend als wintertijd).
Wintertijd: in oktober de klok terug
In het laatste weekend van oktober gaat de klok een uur terug. Deze tijd heet ook wel wintertijd. Op 21 december, de kortste dag van het jaar, wordt het rond 08.45 uur licht en gaat de zon onder rond 16.30 uur.
Zomertijd: in maart de klok vooruit
In het laatste weekend van maart gaat de klok een uur vooruit. De tijd die daarna geldt heet zomertijd. De zomertijd zorgt ervoor dat het ’s morgens een uur later licht is, en ’s avonds een uur later donker. Op 21 juni, de langste dag van het jaar, wordt het rond 05.20 uur licht en gaat de zon onder rond 22.00 uur.
