Killercel geneest kanker

Voor chemotherapie ongevoelige borstkanker bij muizen genezen
Onderzoekers van het Maastricht UMC+ zijn erin geslaagd borstkanker bij muizen te genezen door gebruik te maken van zogenoemde natuurlijke killercellen (in wetenschappelijke termen donor-NK-cellen).  Er is geen aanleiding te veronderstellen dat het principe niet ook bij de mens zou werken.

Het probleem bij uitgezaaide borstkanker is dat een klein aantal cellen, de zogenoemde tumorstamcellen, van het begin af aan ongevoelig zijn voor behandeling. Uit de resistente tumorstamcellen ontstaan na behandeling opnieuw sneller delende cellen die uiteindelijk ongevoelig worden voor alle standaard behandelingen. Deze vormen uiteindelijk volledig resistente uitzaaiingen waaraan de patient zal overlijden.

Dergelijke chemotherapie-resistente cellen werden recent door het team van dr. Michel van Gelder en dr. Lotte Wieten ook aangetroffen in een veel gebruikt muizenmodel voor borstkanker. Langer geleden had het team van dr. Michel van Gelder en dr. Lotte Wieten al vastgesteld dat genezing mogelijk was door transplantatie van zowel beenmerg als afweercellen van donormuizen. Deze donormuizen verschilden met de zieke muizen op belangrijke transplantatiekenmerken, waardoor er een zogenoemde afstotingsreactie werd getriggerd, als gevolg waarvan de zieke cellen in de muis werden gedood. Het grote nadeel van deze behandeling was echter dat de afstotingsreactie zich veelal niet beperkte tot de tumor. Veel muizen overleden alsnog aan een afstotingsreactie die ook de gezonde cellen aantastte.

Daarom werd gezocht naar een methode die wel een donorafstotingsreactie teweegbracht, zonder dat de gezonde cellen werden aangetast. Het is bekend dat de ongewenste afstotingsreacties veroorzaakt worden door donor-T-cellen, terwijl donor-NK-cellen (natural killer) dit niet doen. Het bleek mogelijk de donor-T-cellen te scheiden van de donor-NK-cellen en alleen deze donor-NK-cellen te transplanteren naar de muizen met uitgezaaide kanker. Tot blijde verrassing van de onderzoekers bleek inderdaad dat transplantatie van alleen donor-NK-cellen zeer effectief was. De muizen genazen van de kanker, en bovendien: zonder enige bijwerking.

Ook menselijke NK-cellen hebben dit effect, zo is inmiddels in het laboratorium gebleken. De volgende stap is dat de methode daadwerkelijk kan worden getest op patienten. Dat vervolgonderzoek kan nu gestart worden met een donatie van 83.600 euro van de Amerikaans-Nederlandse organisatie A Sister’s Hope. Daarnaast steunt ook het Kankeronderzoekfonds Limburg het project.

In het gespecialiseerde vakblad Breast Cancer Research and Treatment is onlangs een publicatie http://www.springerlink.com/content/ft361622803v273j/ verschenen over het onderzoek van Van Gelder en Wieten.

Maastricht UMC+

http://www.mumc.nl

Met ingang van januari 2008 zijn het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) en de Faculteit Health, Medicine and Life Sciences van de Universiteit Maastricht gefuseerd tot het achtste universitair medisch centrum van Nederland. De nieuwe organisatie heet Maastricht UMC+.
Het Maastricht UMC+ heeft als kerntaken: patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs en opleiding. Daarin nemen, naast de standaard patiëntenzorg, topklinische zorg en topreferente zorg een belangrijke plaats in. Deze zijn nauwgezet afgestemd met het fundamenteel en het (experimenteel) klinisch onderzoek. Dit resulteert in de klinische onderzoeksspeerpunten hart en vaten; oncologie, chronische ziekten en geestelijke gezondheidszorg en neurowetenschappen.