Jeroen Bosch Ziekenhuis maakt HSMR-cijfer bekend
Array
Het aantal mensen dat in 2010 in het JBZ is overleden, komt ongeveer overeen met de verwachting en wijkt niet af van het landelijke gemiddelde. Dit kan geconcludeerd worden op basis van het Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) cijfer over 2010 (106) en over de periode 2008-2010 (101). Het cijfer van het JBZ wijkt niet af van het landelijk gemiddelde. In 2008 maakte het JBZ, als één van de eerste ziekenhuizen in Nederland, haar HSMR-cijfer bekend. Vanaf dit jaar zijn alle ziekenhuizen verplicht hun HSMR -cijfer openbaar te maken.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekent het HSMR-cijfer voor de Nederlandse ziekenhuizen.  De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) brengt vandaag de landelijke HSMR-cijfers 2010 naar buiten. De HSMR-cijfers worden sinds een paar jaar bijgehouden zodat ziekenhuizen – als er sprake is van een hoog cijfer – kunnen onderzoeken wat er gedaan kan worden om de sterfte terug te brengen.
Binnen bandbreedte
Ziekenhuissterfte wordt bepaald door twee factoren: patientkenmerken (aard en ernst van de ziekte) en de kwaliteit van de verleende zorg. De HSMR is een deels gecorrigeerde maat voor ziekenhuissterfte bij 50 diagnosegroepen die in Nederland verantwoordelijk zijn voor ongeveer 80 procent van de ziekenhuissterfte. De HSMR reflecteert kortom een oorzaken-top-50 van overlijden binnen het ziekenhuis. De HSMR corrigeert voor een aantal patientkenmerken die standaard worden geregistreerd in de LMR (landelijke Medische Registratie), namelijk leeftijd, geslacht, hoofd- en nevendiagnosen, urgentie van opname,sociaal economische status, herkomst en maand en jaar van ontslag/overlijden. Door de vele variabelen is er een grote bandbreedte van ongeveer 10% naar boven en naar beneden. Het JBZ scoort binnen de bandbreedte van het landelijk gemiddelde.
Betrouwbaarheid van deze indicator
De aanname is dat een ziekenhuis met een hoger HSMR-cijfer wellicht meer aandacht behoeft dan een ziekenhuis met een lagere HSMR. Er is echter nog veel discussie over het gebruik van de HSMR als instrument voor de ‘ranking’ van ziekenhuizen wat betreft hun zorgkwaliteit. Aanmerkelijke verschillen in HSMR-scores blijken veroorzaakt te worden door variaties in ziekenhuisregistraties, heropnames, de ernst van de aandoening en risicovolle verrichtingen die maar in een beperkt aantal ziekenhuizen worden verricht. De HSMR is op dit moment echter de enige beschikbare maat om de ontwikkeling van de ziekenhuissterfte per ziekenhuis te monitoren. Willy Spaan, voorzitter Raad van Bestuur: “Dit cijfer biedt, ondanks de kanttekeningen, voldoende aanknopingspunten om te onderzoeken of de patientveiligheid nog verbeterd kan worden.â€
Screening van overleden patienten
In het JBZ is veel aandacht voor het voorkomen van vermijdbare schade en sterfte. Elk sterfgeval wordt in de desbetreffende vakgroep van medisch specialisten geevalueerd.  Ook is sinds 2006 een necrologiecommissie actief. Deze commissie bestaat uit medisch specialisten van zeven disciplines. Het overgrote deel van de overleden patienten wordt door de leden van de commissie geevalueerd. Als er onduidelijkheid is over de oorzaak van overlijden, wordt de casus onderzocht en besproken in de commissie. Op basis van de onderzoeksresultaten wordt een klinisch pathologische conferentie georganiseerd voor alle vakgroepen, arts-assistenten en coassistenten. Deze conferenties vinden vier keer per jaar plaats. Daarbij worden de casus besproken, waarbij de conclusies en aanbevelingen direct worden gebruikt voor verbeteringen. Daarnaast loopt sinds enkele jaren het project Move Your Dot. Hierbij voert een analyseteam (bestaande uit voormalig medisch specialisten en een voormalig verpleegkundige) per vakgroep dossieronderzoek uit. De verpleegkundige- en medische dossiers worden gescreend op incidenten met behulp van een screeningslijst. Een incident is een onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces die tot vermijdbare schade aan de patient heeft geleid of had kunnen leiden (bijvoorbeeld  pijn, ondervoeding, delier of  toediening van verkeerde medicatie) of mogelijk heeft bijgedragen aan het overlijden van een patient.
Verbeteren op basis van de HSMR cijfers
Als een ziekenhuis een te hoge HSMR heeft, moet dit ziekenhuis aan de hand van intern onderzoek nagaan of er structurele selectie-, registratie en/of codeerfouten ten grondslag liggen aan extreme HSMR-waarde. Ziekenhuizen gaan na of de afwijking veroorzaakt kan worden door een bijzondere ‘casemix’ (bijvoorbeeld voor palliatieve patienten die niet naar een hospice kunnen), hoe de sterfte zich in de loop van de tijd voor dit ziekenhuis heeft ontwikkeld en of een hogere sterfte dan verwacht aanknopingspunten biedt voor gerichte verbetermaatregelen.
Patientveiligheid en openbaarheid van gegevens
Sinds 2004 is er landelijk toenemend aandacht voor het onderwerp patientveiligheid. Toch is er landelijk nog geen daling te zien in het aantal gevallen met potentieel vermijdbare schade. Een mogelijke verklaring is een toename in het aantal complexe patienten en nieuwe technologische mogelijkheden. Deze brengen extra risico’s met zich mee. Het is ook mogelijk dat artsen en verpleegkundigen steeds opener en kritischer kijken. Ziekenhuizen werken sinds 2008 heel hard aan het verbeteren van de patientveiligheid onder vlag van het programma ‘Voorkom schade, werk veilig’, zo ook het JBZ (denk aan Veilig Incidenten Melden, risicoanalyses en de veiligheidsthema’s). De verwachting is dat dit programma uiteindelijk bijdraagt aan een reductie van de sterftecijfers.
Willy Spaan, voorzitter Raad van Bestuur sluit af: “Openbaarheid van gegevens bevordert een proces waarbij minder goed presterende ziekenhuizen kunnen leren van goed presterende ziekenhuizen. Openbaarheid bevordert ook het interne proces van het continue verbeteren van de kwaliteit van onze patientenzorg. Wij analyseren het gestandaardiseerde sterftecijfer (HSMR) en we vergelijken het met onze eerdere HSMR en met andere ziekenhuizen. “
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis is een groot ziekenhuis op meerdere locaties in de regio ’s-Hertogenbosch en de Bommelerwaard. Sinds 1274 kent de regio een gastvrij ziekenhuis waar persoonlijke aandacht voor de patient, kwaliteit en innovatie belangrijk zijn. Het ziekenhuis heeft in april 2011 een nieuw gebouw betrokken en wil het meest patientgerichte ziekenhuis in Nederland zijn. Met ruim 240 medisch specialisten verdeeld over 29 specialismen is het Jeroen Bosch Ziekenhuis een topklinisch centrum voor acute en specialistische zorg. Als opleidingsziekenhuis levert het een belangrijke bijdrage aan de opleiding van artsen en verpleegkundigen in Nederland. Speerpunten in de zorg zijn Oncologie, Cardiovasculaire geneeskunde, Endoscopie en Transmurale geneeskunde.
