Tests met malariavaccin nog niet afgerond
ArrayVoor het eerst toont een vaccin tegen malaria onweerlegbare en beduidende bescherming in een grootschalige test, een zogenaamde fase III test. De eerste resultaten van het onderzoek werden bekend gemaakt in het medische topblad new England Journal of Medicine. Het gaat evenwel om eerste resultaten; het onderzoek loopt nog. Onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde waren en zijn betrokken bij het onderzoek te velde.
Het vaccin heet RTS,S en werd ontwikkeld in de Belgische laboratoria van vaccinproducent GSK in Rixensart. Het wordt nu op grote schaal uitgetest op 11 plaatsen in 7 Afrikaanse landen (Burkina Faso, Ghana, Gabon, Kenia, Malawi, Mozambique en Tanzania). De eerste resultaten bevestigen eerdere tests dat het vaccin veilig is. Het doet het aantal gevallen van klinische malaria en ernstige malaria met ongeveer de helft dalen, bij zesduizend kinderen die een jaar gevolgd werden. Een daling met vijftig procent lijkt niet veel, maar geen enkele eerdere vaccinkandidaat kwam in de buurt van dat resultaat, en in een wereld waar jaarlijks zo’n 800 000 aan malaria sterven, betekent dit nog steeds veel geredde levens. Het is nog niet duidelijk hoe lang het vaccin bescherming biedt, omdat het onderzoek nog niet afgerond is. Gegevens over het beschermende effect op langere termijn (30 maanden na de derde dosis) voor zuigelingen en kinderen moeten eind 2014 beschikbaar zijn.
Een van de onderzoeksplaatsen is het CRUN, de Clinical Research Unit van Nanoro, in Burkina Faso. Dr Halidou Tinto, hoofd van het CRUN, en professor Umberto D’Alessandro, hoofd van de Dienst Malariologie van het Instituut voor Tropische Geneeskunde zijn allebei ‘investigators’ in de test, en mede-auteur van de publicatie in het New England Journal of Medicine. D’Alessandro is momenteel gedetacheerd als hoofd ziektebestrijding van de Medical Resarch Council in Gambia.
De samenwerking tussen CRUN en ITG wordt gesteund door de Belgische Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en door het Vlaamse ministerie van Wetenschapsbeleid. Beide instituten voeren nog meer gezamenlijk onderzoek uit, onder andere een grootschalige test van de veiligheid en werkzaamheid van antimalariamiddelen bij zwangere vrouwen, een onderzoek naar de resistentie van de malariaparasiet tegen geneesmiddelen, en een test met ijzer-supplementen bij adolescente meisjes met malariarisico. Het ITG steunt de staf van het CRUN ook met opleidingen, op Master- en doctoraatsniveau. Het CRUN is eveneens een partner in een wereldwijd onderzoeksnetwerk voor klinisch onderzoek, gecoördineerd door de Clinical Trials Unit van het ITG, dat hulpmiddelen en procecedures ontwikkelt om ervoor te zorgen dat het klinisch onderzoek ook in gebieden met schaarse middelen volgens de hoogste standaarden verloopt.