Chronische pijn na liesbreukoperatie of keizersnede goed te behandelen
Array
Bijna een op de tien patienten houdt chronische pijnklachten over aan een standaard liesbreukoperatie of keizersnede. Dit blijkt uit promotieonderzoek van chirurg in opleiding Maarten Loos van Máxima Medisch Centrum in Eindhoven/Veldhoven. Bij circa één op de vijftig patienten gaat het zelfs om zeer ernstige, invaliderende pijnklachten, die soms leiden tot arbeidsongeschiktheid. Deze tot nu toe onderbelichte en weinig herkende complicatie verdient meer aandacht van artsen. Liesbreukoperaties en keizersnedes zijn wereldwijd de meest uitgevoerde chirurgische en gynaecologische ingrepen. Alleen al in Nederland vinden jaarlijks zo’n 30.000 liesbreukoperaties en 28.000 keizersnedes plaats.
Loos toont in zijn proefschrift aan dat de pijn in meer dan de helft van de gevallen veroorzaakt wordt door een beschadigde of beknelde zenuw. Als pijnmedicatie geen blijvend effect heeft, blijkt verwijdering van die aangedane zenuw een goede behandeling. Bij ongeveer driekwart van de patienten leidt dit tot sterke, langdurige vermindering van hun ernstige pijnklachten of hielp het hen er zelfs helemaal van af. De helft van de, vaak jonge, arbeidsongeschikte patienten kon na deze behandeling weer aan het werk.
Aanleiding voor het onderzoek vormde de onverklaarbare chronische liespijn van patienten die, na een liesbreukoperatie of keizersnede, geregeld naar de polikliniek chirurgie werden verwezen. Van ‘chronische pijn’ is sprake als pijn er minimaal drie maanden later nog is. Om de frequentie en gevolgen van de pijnklachten in kaart te brengen, legde Loos een groot aantal patienten een vragenlijst voor: 2000 patienten die een liesbreukoperatie hadden ondergaan en 866 patienten die een keizersnede (‘bikinisnede’) hadden gehad. De respons was hoog: meer dan tachtig procent van de patienten stuurde de vragenlijst ingevuld terug. Daarnaast werden 148 patienten op de polikliniek onderzocht en ondergingen 54 patienten een pijnbehandelende chirurgische ingreep (selectieve neurectomie).
Bij twee procent van de patienten (zo’n 600 mensen per jaar) zijn de chronische pijnklachten na een liesbreukoperatie zeer ernstig te noemen. Zij ondervinden van de complicatie vaak forse sociale en professionele beperkingen, tot arbeidsongeschiktheid aan toe. Na een keizersnede geldt dit voor een tot twee procent van de patienten. Ook voor de patienten met minder ernstige pijnklachten (1 op de 10 patienten na een liesbreukoperatie en 1 op de 12 patienten na een keizersnede – en daarmee duizenden mensen per jaar) heeft de complicatie negatieve gevolgen voor hun dagelijks leven en seksuele relatie.
Volgens Loos moeten patienten vooraf beter worden voorgelicht over het risico op chronische pijn na een liesbreukoperatie of keizersnede. Daarnaast blijken behandelaars (chirurgen, gynaecologen, huisartsen) de oorzaak van de complicatie vaak niet te herkennen, waardoor een effectieve behandeling mogelijk uitblijft. Loos heeft daarom een praktisch supplement aan zijn proefschrift toegevoegd. Naast een samenvatting van het proefschrift en 12 casusbeschrijvingen, bevat het supplement een stappenplan voor diagnose en behandeling van chronische pijnklachten na een liesbreukoperatie of keizersnede.
Maarten Loos promoveert op 29 september 2011 aan de Universiteit Maastricht. Zijn proefschrift, getiteld Surgical management of chronic inguinal pain syndromes, en het bijbehorende supplement zijn te downloaden via www.liespijn.nl
