Lokale zorgbekostiging bestaat in Droomland en Duitsland
Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom 20 september 2011 - 07:29
Array
Stel je voor: De kosten van Zorverzekeringswet (Zvw) en AWBZ bedragen in de Gemeente Houten 4000 euro per jaar. De gezamenlijke eerstelijn en het nabijgelegen Antonius ziekenhuis te Nieuwegein bieden de zorg op een innovatieve wijze aan met nadruk op eerstelijn, zelfmanagement door patienten, ketenzorg en telezorg. Zij tonen met een business case aan, dat hun innovatieve zorgaanbod uitkomt op 3.600 euro, 10% goedkoper dan gebruikelijke zorg in Houten. Van de 400 euro besparing per inwoner komt 200 euro ten goede aan de zorgaanbieders, 100 euro aan de Houtenaren die daarvoor een verlaging van 100 euro op de nominale premies krijgen en 100 euro voor de zorgverzekeraars. Dit idee kwam naar voren tijdens een brainstormsessie op maandagavond 12 september van het bestuur van de vier prachtige eerstelijnscentra in Houten en enkele nationale experts in de organisatie van de eerstelijn. Ook ondergetekende nam aan de sessie deel. Die nacht, ik had een droom. Ik droomde, dat 1. de meeste inwoners van Houten bereid zijn mee te doen aan zo’n experiment 2. zorgverzekeraars de kostenregistratie zo op orde hadden, dat ieder kwartaal de kosten per Houtenaar zijn te volgen 3. zorgverzekeraars bereid samen te werken om zo’n experiment te doen 4. VWS, NZA en CVZ bereid zijn de regelgeving in de experimentele setting aan te passen en 5. Alle huisartsen, specialisten en ander professionals bereid zijn mee te doen aan die omzetverlaging van 10%. Toch is dit idee van lokale zorgbekostiging niet alleen maar een droom. Ten eerste is Houten niet uniek. Er zijn meer locaties in Nederland met gedachten over lokale zorgbekostiging, die vroeger regionale budgettering heette. Ten tweede  vindt in Duitsland zo’n shared saving experiment plaats. Op 26 en 27 oktober bezoek ik dat samen met tien collega’s, werkzaam bij zorgverzekeraars en in de eerstelijn. Wellicht lukt het om ooit de droom van mij en anderen te realiseren. Tot zover dit bericht. Op de vijfde nationale eerstelijnsconferentie op 4 november van de Landelijke Vereniging voor Geïntegreerde Eerstelijn (LVG), het ROS-netwerk, het Jan van Es Instituut en de Zorggroep Almere is de bekostiging van de eerstelijn één van de vijf thema’s die uitgebreid aan bod komen. Aan de orde is de toekomst van de GEZ gelden, de keten-DBC’s, het abonnementstarief en ook die lokale zorgbekostiging. Wil jij naar deze conferentie met de titel ‘De eerstelijn een stap verder’, stuur dan een mail naar conferentie organisator Inge Kuurman op [email protected]
Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.
Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.
Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.
Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’
In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.
Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’
Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.
Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.
