Roos Vonk pleit in haar nieuwe boek voor zelfrelativering en een ruimere blik
Array
Hoogleraar Sociale Psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, prof. dr. Roos Vonk, gaat in haar nieuwe boek Menselijke gebreken voor gevorderden de strijd aan tegen een samenleving vol van verwende prinsjes en prinsesjes die ‘recht hebben op geluk’ en zichzelf heel bijzonder vinden. Door juist ongemak te verdragen en aan te nemen dat je net zo bent als iedereen, kom je tot meer zelfkennis en keuzevrijheid. Het boek schetst pijnlijk herkenbare menselijke dwalingen en denkfouten. Ondersteund door recent psychologisch onderzoek, biedt het ook inzicht in hoe je de regie over je leven kunt krijgen en tot ‘een leukere versie van jezelf’ kunt komen.
Navelstaren, trouw zijn aan jezelf, je gevoelens uiten, maakbaarheid, recht op geluk: het lijkt een garantie voor de huidige opkomst van steeds meer verwende prinsjes en prinsesjes. In het verlangen naar eigenheid zijn we op drift geraakt. Door zo met onszelf bezig te zijn, leven we in een erg klein wereldje. ‘Het lijkt zo gevoelig en authentiek: ‘je gevoel volgen’ en ‘niet over je grenzen gaan’. Maar het Ãs vaak gewoon je zin doordrijÂven,’ aldus Roos Vonk. Je wordt wijzer en vrijer door om je heen te kijken. En je komt tot meer zelfkennis door aan te nemen dat je net zo bent als iedereen.
Denkfouten en vertekeningen
Het boek bevat diverse voorbeelden van denkfouten en vertekeningen die onbewust tot stand komen, waardoor we zelf niet in de gaten hebben dat we die fout maken. We vinÂden onszelf bijvoorbeeld heel individualistisch, maar feitelijk bewegen we meestal mee met wat de meeste mensen doen. Denk aan de populariteit van producten als woekerpoÂlis en aan het kopen van vlees uit de bio-industrie. We doen veel dingen waar we in ons hart sluimerende vraagtekens bij hebben, omdat we domweg groepsdieren zijn. ZelfbeÂdrog en domheid lijken daardoor alleen bij andere mensen voor te komen. Maar die anÂdere mensen zien het juist weer bij ons.
Voeten op de vloer
Toch kun je ook als eenling groepspatronen doorbreken. De regie krijgen en houden, zodat je gedrag en je keuzes in overeenstemming zijn met datgene wat je wilt betekenen in de wereld. Dat is een van de doelen die de auteur met dit boek voor ogen heeft: dat we een betere – leukere, meer effectieve – versie van onszelf worden door ‘de voeten op de grond te houden en toch boven onszelf uit te stijgen’.
Leerzaam en luchtig
Daartoe worden onze gebreken nietsontziend maar wel met humor behandeld. Hoe de passie verdwijnt in een goede relatie, en waarom het helpt als je een ‘foute man’ hebt. Of bent. Waarom macht de creativiteit bevordert en denken aan seks juist niet. De lol van leedvermaak, en waarom meer verdienen dan anderen gelukkig maakt. De illusie dat bevlogenheid helpt tegen onbekwaamheid, en vele andere vormen van wishful thinking. Met haar scherpe en luchtige observaties laat Vonk ons onze eigen gebreken met plezier herkennen. Zo krijgt de lezer een gezonde dosis zelfrelativering toegediend.
Over de auteur
Roos Vonk is hoogleraar Sociale Psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarnaast is zij freelance trainer/spreker en columnist bij Psychologie Magazine en InÂtermediair. Eerder verscheen van haar De eerste indruk en Ego’s en andere ongemakken.
