Minder medicatiefouten en overdiagnostiek met online trombosedienst
Array
‘Specialisten moeten vaak nog overtuigd worden van het nut van de online trombosedienst. Patienten zijn het allang. Zij krijgen meer regie over hun ziekte.’ Internist Sabine Pinedo, spreker op het eHealth congres op 9 februari: ‘Begeleiding op afstand stelt ons in staat met minder handelingen meer zorg te leveren.’
‘Twee weken geleden belde een cardioloog me op. Waarom zou hij de gegevens van zijn patient aan onze online trombosedienst verstrekken? Mijn belangrijkste argument was dat, uitgaande van de HARM-studies, één op de honderd trombosepatienten in het ziekenhuis belandt, waarvan de helft voorkomen zou kunnen worden. De belangrijkste oorzaak hiervan is medicatieonveiligheid als gevolg van gebrek aan gegevens en ziekte-inzicht. Juist hierop is de begeleide zelfzorg gericht doordat de patient met e-zorg en zelfmanagement goed geïnformeerd is en laagdrempelig kan overleggen. Je wilt toch dat je eigen patient optimale zorg krijgt?’ ‘Goed collega’ zei hij, ‘u krijgt uw gegevens’. Zo raken specialisten langzaam maar zeker overtuigd. De patient is dat allang.
Vanaf haar vakantieadres staat Sabine Pinedo, internist en oprichter van de Stichting Begeleidezelfzorg Trombosedienst, me enthousiast te woord. Het liefst had ze geskypt, maar het wordt toch bellen met een vaste lijn. Normaal doet ze alles met de iPhone: ‘Het is zo verslavend, ik kijk regelmatig even of er geen patient met uitslaande waarden tussen zit’. Sinds 2007 kunnen trombosepatienten thuis hun bloedstollingswaarden meten met een vingerprik en deze via een beveiligde website doorgeven aan Pinedo’s online trombosedienst. “Ik zag op de poli vaak trombosepatienten die vrijwel niets wisten van hun eigen aandoening”.
Interventie
‘Ik zag op de poli vaak trombosepatienten die vrijwel niets wisten van hun eigen aandoening terwijl ze al jaren bij de trombosedienst liepen’, vertelt Pinedo. ‘Laat staan dat ze wisten dat antistollingsmiddelen kunnen intervenieren met andere medicijnen. Terwijl met de juiste informatie patienten kunnen meewerken aan het voorkomen van onnodige complicaties.’ Ze brengen de zorg naar de patient toe, vindt de internist, met als gevolg meer therapietrouw en uiteindelijk minder complicaties. ‘En wat dacht je van de rust die het patienten brengt als ze op vakantie gaan? Niet meer elke drie weken naar een prikruimte moeten!’
Fax en poststukken
Na toestemming van de patient kan de behandelaar de actuele bloedstollingwaarden online inzien. ‘Als assistent interne had ik te kampen met slechte bereikbaarheid van de gegevens van de trombosedienst, voor zowel zorgverlener als patient. Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat we in deze tijd nog het risico laten voortbestaan van het zoekraken van poststukken of het misgaan van een fax. Terwijl online zowel arts als patient efficient, veilig en makkelijk bij de gegevens kunnen.’ “Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat we het risico nog accepteren van zoekraken van poststukken of het misgaan van een fax.”
Ook bij de trombosediensten kunnen patienten een apparaat in bruikleen krijgen. ‘Alleen moeten zij thuis niet alleen hun bloedwaarden meten, maar ook hun dosering bepalen. Dat is een behoorlijke verantwoordelijkheid die afschrikt. Bij ons geeft de patient zijn bloedstollingwaarden online door, waarna de internist een doseringsplan via het beveiligde elektronische dossier van de patient toestuurt. Tussendoor kan men bellen, chatten of skypen.’
Dus waarom heeft de stichting enige honderden en niet vele duizenden deelnemers? Pinedo: ‘We hebben het rustig opgebouwd. Een goede structuur opgezet, terugkoppeling van de gebruikers gekregen, een interactieve website voor gebruik op grote schaal gebouwd, financiering bij de zorgverzekeraars geregeld. Sinds de zomer zijn we klaar voor een grote toestroom en zien we het aantal patienten exponentieel groeien. Tegelijk zijn we bezig met evaluatie: brengt het de patient echt de betere zorg die wij verwachten? De VU en het AMC zijn actief betrokken. Het is prettig dat academische centra vinden dat dit initiatief hout snijdt.’
Zorg ontlasten
Collega-artsen zouden eHealth-toepassingen moeten integreren in het zorgproces vanwege het zorgontlastende effect. Pinedo: ‘Door begeleiding op afstand kunnen we met minder handelingen meer zorg leveren. De geïnformeerde patient is van onschatbare waarde. En het is gewoon mooi om gemak voor de patient te realiseren. Thuiszorg organisatie Buurtzorg helpt kwetsbare patienten bij dit systeem. Ook zij zien de winst van dit soort innovaties in de zorg. Apothekers zijn ook al aangesloten en zo werkt het effect door de hele zorgketen heen. Zorg op afstand klinkt ver weg, maar het brengt de dokter vaak juist dichter bij de patient. En dat moet ertoe leiden dat elke arts wil meedoen.’
Online trombosedienst / www.begeleidezelfzorg.nl
Elke drie weken laten 380.000 patienten bij een trombosedienst de stollingsfactor controleren. In de richtlijn van de Federatie van Nederlandse Trombosediensten is voorzichtig geschat dat tien procent van de trombosepatienten zou kunnen zelfmeten. Enkele honderden voeren nu al zelf de regie via de Begeleide Zelfzorg Trombosedienst.
Internist Sabine Pinedo begon in 2007 deze online trombosedienst. De patient meet, na het volgen van een e-learning, zelf de stollingswaarde via een vingerprik. Hij geeft deze door via een beveiligde persoonlijke website. De doseerarts verzendt vervolgens het doseerschema. Patienten komen elke drie maanden langs voor controle. Tussentijds kan worden overlegd, bijvoorbeeld bij een geplande ingreep of gewijzigde medicatie. Na toestemming van de patient hebben ook diens specialist en huisarts inzage in de actuele bloedwaarden en medicatie. Achterwacht van de stichting vormt de afdeling Vasculaire Geneeskunde van het AMC.
De stichting maakt een nieuwsbrief voor huisartsen en medisch specialisten over trombose. Kijk op www.begeleidezelfzorg.nl.
Bron: KNMG
