Farmaceut en paleo-klimatoloog ontvangen prestigieuze ERC Starting Grant
Array
De European Research Council (ERC) heeft farmaceut Raymond Schiffelers en paleo-klimatoloog Appy Sluijs van de Universiteit Utrecht een ERC Starting Independent Researcher Grant toegekend van ieder maximaal 2 miljoen euro. Hiermee kunnen zij allebei vijf jaar lang onderzoek doen.
Schiffelers: sms’jes van kankercellen
Kankercellen communiceren met hun omgeving om verder te groeien en uit te zaaien. Ze communiceren bijvoorbeeld met bloedvaten om meer zuurstof en voedingsstoffen te krijgen, of met immuuncellen om te voorkomen dat ze worden aangevallen. Die communicatie vindt plaats in de vorm van kleine berichtjes: minuscule blaasjes van slechts 100 nm worden van de kankercel afgesnoerd of door de cel uitgescheiden met daarin de boodschap in de vorm van eiwitten of korte RNA-moleculen. Deze blaasjes vinden hun doel en leveren de boodschap af.
Laureaat Raymond Schiffelers en zijn team van vijf onderzoekers testen in het gehonoreerde onderzoek of deze berichten nagemaakt kunnen worden en of de boodschap veranderd kan worden. Doel is om hiermee een nieuwe vorm van kankertherapie te introduceren die niet gebaseerd is op een aanval op de tumorcel maar op zijn communicatie met de omgeving.
Oceaanverzuring in het verleden, heden en de toekomst
De maatschappij is zich steeds meer bewust van de effecten van CO2-uitstoot op het klimaat. De effecten van het tweede grote probleem van CO2-uitstoot, de verzuring van de oceanen, zijn echter slecht bekend. Laureaat Appy Sluijs en zijn team hebben in het gehonoreerde onderzoek twee belangrijke doelen. Ten eerste gaan ze de effecten van oceaanverzuring op een belangrijke groep algen, dinoflagellaten, onderzoeken. Ten tweede gaat het team een nieuwe manier ontwikkelen om de zuurgraad en het CO2-gehalte van het zeewater in het verleden te reconstrueren. Er is namelijk een directe link tussen dinoflagellaten en het geologisch verleden. Uit recente pilot studies bleek dat de koolstofchemie van de dinoflagellaten en hun organische fossielen verandert met de CO2-concentratie en de zuurgraad van de oceaan. Op basis van deze relatie, experimenten en de koolstofchemie van de fossielen gaat het team een nieuwe manier ontwikkelen om de zuurgraad en het CO2-gehalte van het zeewater in het verleden te reconstrueren. Dit biedt de mogelijkheid om de rol van oceaanverzuring in biologische, ecologische en evolutionaire veranderingen door de geologische tijd te bepalen. Dit kan bijvoorbeeld voor een periode van snelle CO2-stijging, ongeveer 55 miljoen jaar geleden.
Het gehonoreerde onderzoek van Appy Sluijs zal dus nieuw licht werpen op de verwerving van CO2 door plankton. Ook kan het onderzoek, door de bestudering van perioden in het verleden die vergelijkbaar zijn met de huidige, biologische groepen aanwijzen die kwetsbaar zijn voor oceaanverzuring. Met deze kennis wordt bijgedragen aan het oplossen van het maatschappelijk probleem van de CO2-uitstoot.
Leider in het vakgebied
Met de ERC-grant heeft de Europese Unie een groot budget vrijgemaakt voor grensverleggend onderzoek dat door excellente onderzoekers zelf is geïnitieerd. De ERC-grant kan daarmee gezien worden als een Europese variant van de Nederlandse Vernieuwingsimpuls van NWO. De ERC Starting Independent Researcher Grant is een subsidie tot twee miljoen euro voor vijf jaar voor jonge onderzoekers die twee tot tien jaar geleden gepromoveerd zijn en hun potentieel hebben getoond om leiders te worden in hun vakgebied.
