Flexibele stamcellen
ArrayEen nieuwe manier om stamcellen te maken brengt het onderzoek naar menselijke ziekten in een stroomversnelling. Prof. dr. Niels Geijsen, die in juli naar het Hubrecht Instituut van de KNAW verhuist, beschrijft de methode in het tijdschrift Cell Stem Cell van 3 juni.
Onderzoekers kunnen stamcellen maken van gewone cellen via de zogenaamde iPS-methode. Deze stamcellen kunnen in principe uitgroeien tot elk soort weefsel, alleen zijn ze moeilijk genetisch aan te passen. Het is daardoor moeilijk menselijke ziekten na te bootsen of genetische defecten te corrigeren. Geijsen en collega’s zijn er in geslaagd via een variant van de iPS-methode stamcellen te maken van huidcellen. De stamcellen die ze op deze manier verkregen lijken meer op embryonale stamcellen. Ook deze cellen kunnen uitgroeien tot elk weefseltype, maar ze zijn veel flexibeler. Deze stamcellen kunnen bijvoorbeeld in hun eentje overleven en ze vermenigvuldigen zich sneller. Om dit te bereiken gebruikte Geijsen een manier die bij het maken van muizenstamcellen al langer toegepast wordt. Het onderzoek is uitgevoerd aan Harvard Medical School, Boston, waar Geijsen ook aan verbonden is.
“Stamcellen konden we al makenâ€, erkent Geijsen, “maar deze flexibele stamcellen stellen ons in staat menselijke ziektes beter en gemakkelijker na te bootsen of zelfs te corrigeren door de stamcellen genetisch aan te passen.†In het Hubrecht Instituut gaat Geijsen op deze manier twee spierziektes onderzoeken: ALS en SMA. Twee ziektes waarbij zenuwcellen afsterven en waar niets tegen te doen is. Het stamcelonderzoek moet nieuwe inzichten in deze ziektes opleveren.
Verder in de toekomst ligt gebruik van iPS-stamcellen voor behandelingen. De hoop is dat iPS-stamcellen kunnen worden gebruikt om defecte cellen of zelfs hele organen in patienten te vervangen. Weefsel gemaakt via iPS-stamcellen bestaat per definitie uit lichaamseigen cellen en zal dus geen afstotingsreactie geven als het wordt teruggeplaatst in het lichaam.
Bron: UMCU