Oratie Cordula Wagner over patiëntveiligheid
Array
Hoogleraar Patientveiligheid Cordula Wagner sprak dinsdag 25 mei haar oratie uit over de paradox van innovatie en specialisatie. Zij staat een veiligere patientenzorg voor door stimulatie van individuele- en teamverantwoordelijkheid.
In de afgelopen decennia zijn er in de zorg veel innovaties geweest en is het aantal specialismen sterk gegroeid. Positieve ontwikkelingen die helpen de kwaliteit en veiligheid van zorg te verbeteren. Toch krijgt jaarlijks ongeveer 5,7% van de in het ziekenhuis opgenomen patienten te maken met onbedoelde schade, waarvan een deel achteraf bezien mogelijk te voorkomen was geweest. Innovaties en specialisaties maken de zorg dus niet automatisch veilig voor patienten, maar brengen juist ook nieuwe risico’s met zich mee. De huidige aanpak is gericht op het invoeren van procedures, indicatoren en zorginhoudelijke verbeterprojecten op de werkvloer. Een noodzakelijke aanpak, maar er is meer nodig, zo stelde de nieuwe hoogleraar patientveiligheid aan VU medisch centrum Cordula Wagner. Wagner pleitte in haar redevoering voor betere patientveiligheid door meer samenwerking in teams, een op de patient gericht verantwoordelijkheidsgevoel en een sterk risicobewustzijn van zorgverleners. Wagner sprak vol lof over de vele activiteiten die de afgelopen jaren in ziekenhuizen en door zorgverleners zijn ontwikkeld. Maar ze gaf ook aan dat het invoeren van meer procedures, indicatoren en zorginhoudelijke verbeterprojecten niet genoeg is om de veiligheid voor patienten echt te verbeteren. Meer aandacht is nodig voor de onderlinge communicatie tussen zorgverleners en met de patient. Elke individuele zorgverlener speelt een cruciale rol bij het bewaken en verbeteren van de patientveiligheid. Wagner pleitte dan ook voor een groter risicobewustzijn van de zorgverleners, zowel als individu en als team. Een ‘klinische blik’ die anticipeert op onveilige situaties voor de patient is volgens Wagner cruciaal. Zo’n kritische blik is niet te vatten in procedures en regels, maar moet onderdeel zijn van de cultuur van een organisatie. Een cultuur waarin open wordt gecommuniceerd en waarin de verantwoordelijkheid voor de patient door iedereen wordt gedeeld. Wagner zal zich binnen haar leerstoel hard maken voor meer onderzoek naar de balans tussen het aantal procedures, de publieke verantwoordingsdruk, en de individuele vrijheid in professioneel handelen in het belang van patienten.
De leerstoel ‘Patientveiligheid’ is voortgekomen uit een in 2004 ontstane samenwerking tussen NIVEL, de afdeling Sociale Geneeskunde en het EMGO+ Instituut van VU medisch centrum. Gezamenlijk ondersteunen zij Safety 4 Patients, het onderzoekscentrum patientveiligheid. De leerstoel wordt gefinancierd door het NIVEL.
