UMCG start onderzoek naar effect speekselklierstamcellen tegen speekseltekort
Array
2 miljoen euro subsidie van ZonMW voor onderzoek
Het UMCG start een onderzoek naar de mogelijkheid om patienten die last hebben van een speekseltekort, te behandelen met stamcellen. Het speekseltekort kan ontstaan bij patienten met kanker die bestraald zijn in het hoofd-halsgebied. Het onderzoek kan bijdragen aan de verbetering van de mondgezondheid en de kwaliteit van leven van patienten die zijn behandeld voor tumoren in het hoofd-halsgebied. Zon MW, de Nederlandse organisatie voor Gezondheidsonderzoek en Zorginnovatie, verstrekt hiervoor vandaag het UMCG een subsidie van 2 miljoen euro. Deze subsidie is vooral toegekend doordat het onderzoek een goede kans biedt op klinische toepassing. In totaal zal het onderzoek 8 jaar in beslag nemen.
Ongeveer veertig procent van de patienten die bestraald zijn in het hoofd-halsgebied, heeft na een dergelijke behandeling last van te weinig of geen speeksel. Dat geeft niet alleen ernstige problemen met praten en slikken, ook leidt dat tot meer ontstekingen in de mond, tandbederf en slaapproblemen. Water en kunstspeeksel zijn tot nu toe de enige inadequate remedies. Het gebrek aan speeksel wordt voornamelijk veroorzaakt doordat stamcellen in de speekselklieren defect zijn geraakt door de bestraling. Een therapie met (adulte) stamcellen kan daarom een aantrekkelijke optie zijn.
Uit eerder onderzoek is al gebleken dat stamcellen uit de speekselklieren van muizen in het laboratorium inderdaad in staat te zijn zichzelf te vernieuwen en om uit te groeien tot delen van een speekselklier. Experimenten met biopten uit menselijke speekselklieren wijzen erop dat deze techniek ook klinisch toepasbaar zou kunnen zijn.
Voordat de stap naar de kliniek kan worden gemaakt, moet nog veel onderzoek en een aantal tests worden gedaan om te komen tot een klinisch toepasbaar protocol. De klinische studie vindt in de laatste twee jaar van het onderzoek plaats. Patienten ondergaan daarbij voorafgaand aan hun bestraling een biopsie van de speekselklieren. Uit het biopt worden in het laboratorium de adulte stamcellen geïsoleerd en als nodig vermeerderd. Na afloop van de bestraling worden deze cellen teruggegeven aan de speekselkieren door ze via de speekselafvoergangen in te spuiten. De verwachting is dat de stamcellen zich nestelen in het klierweefsel, de klier doen reageren en aldus de functie van de speekselklier herstellen. Omdat de speekselklier zijn speeksel direct in de mond uitscheidt, kan een eventueel herstel gemakkelijk worden beoordeeld.
Indien succesvol zal een dergelijke therapie mogelijk ook van toepassing kunnen zijn op andere door straling beschadigde organen.
Bron: UMCG
