Getrainde arts praat beter met patiënt onverklaarde klachten
ArrayVeertig procent van patiënten die specialist bezoeken heeft onverklaarde lichamelijke klachten
Het Erasmus MC heeft een succesvolle training ontwikkeld waarmee specialisten beter leren communiceren met patiënten bij wie na het gebruikelijke onderzoek geen medische verklaring voor de klachten kan worden gegeven. Deze patiëntencategorie, ook wel somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) genoemd, behoort tot de vijf duurste diagnostische categorieën in ons land. Vanwege het achterwege blijven van een diagnose, worden immers vaak talloze aanvullende onderzoeken aangevraagd die eigenlijk zinloos zijn.
Nederland telt ongeveer een miljoen SOLK patiënten. Medisch specialisten vinden communicatie met deze patiënten vaak lastig. Patiënten voelen zich op hun beurt dikwijls onbegrepen. Omdat ruim veertig procent van de poliklinische patiënten die een specialist bezoeken lichamelijk onverklaarde klachten heeft, is er in het Erasmus MC een training ontwikkeld. En die werkt goed, blijkt uit een studie van onderzoeker Anne Weiland, verbonden aan de afdeling Inwendige Geneeskunde. Deze week heeft ze haar bevindingen gepubliceerd in PLOS ONE, en op 30 september promoveert ze op haar onderzoek.
,,In de opleiding leren artsen primair oorzaken van lichamelijke klachten op te sporen en daar een behandeling op af te stemmen,’’ verduidelijkt Weiland. ,,Maar als na alle mogelijke onderzoeken geen diagnose kan worden gesteld, voelt dat als onmacht en vinden veel medisch specialisten het moeilijk om daarmee om te gaan. Vooral wanneer patiënten invaliderende klachten hebben. Veel specialisten zijn nog onvoldoende in staat om patiënten met onverklaarde klachten goed uitleg en advies te geven én effectief gerust te stellen.’’
Weiland, die een reeds bestaande training voor huisartsen bewerkte voor specialisten, deed onderzoek naar de communicatie van medisch specialisten met patiënten met SOLK. Aan het onderzoek naar het effect van de training hebben 123 specialisten en toekomstige specialisten en 478 patiënten uit zes verschillende ziekenhuizen meegedaan. De meeste van hen waren internist, neuroloog of maag-darm-leverarts.
Medisch specialisten leren door de training een efficiënt consult te voeren, waarbij ze zichzelf én de patiënt serieus nemen. Ze leren hun uitleg over de klachten beter af te stemmen op de patiënt en effectief gerust te stellen door in te gaan op de zorgen van de patiënt. Verder leren specialisten overbodig onderzoek achterwege te laten, concreet advies te geven om gevolgen van de klachten te beperken en duidelijk te communiceren met de huisarts. Deelnemers waarderen de training hoog vanwege de toepasbaarheid in hun praktijk.
Getrainde specialisten bleken beter door te vragen op de klachten van de patiënt en meer aandacht te besteden aan de kennis en de ideeën van de patiënt over de klacht. Ook besteedden zij aandacht aan de impact daarvan op het dagelijks leven. Getrainde specialisten bleken effectiever te communiceren met de patiënt en de vragen van de patiënt in de brief aan de huisarts vaker te beantwoorden.
Meer informatie over de training en het onderzoek is te lezen via http://www.erasmusmc.nl/